Οι εκδόσεις «Λυχνάρι» αναβάθμισαν την αστυνομική λογοτεχνία στην Ελλάδα και από "βιβλίο περιπτέρου" την κατέστησαν σημαντικό και αυτόνομο λογοτεχνικό είδος.
Οι άνθρωποι, διαχρονικά, γοητεύονται από τα μυστήρια της ζωής. Τους αρέσει να γίνονται ντετέκτιβ της πολυθρόνας, τη στιγμή που μπορεί στη ζωή τους να κάνουν τα πιο απλά προβλήματα, δύσκολα και απροσπέραστα.
Είναι στο αίμα μας η αναζήτηση, η προσπάθεια να ενώσουμε τα κομμάτια ενός γρίφου που μοιάζει με ένα παζλ, το αγαπημένο παιχνίδι των παιδικών μας χρόνων. Οι αστυνομικοί γρίφοι ενεργοποιούν τα ανώτερα επίπεδα της ανθρώπινης σκέψης, προσφέροντάς μας την ταυτόχρονη απόλαυση ότι δεν είμαστε εμείς το θύμα. Διδάσκοντάς μας όμως και την ενσυναίσθηση για το θύμα που κατηγορείται άδικα, δίνοντάς μας μία γεύση για το βαθύ σκοτάδι που μπορεί να εμφανίσει η ανθρώπινη συμπεριφορά. Φέρνοντάς μας παράλληλα στην "ανώτερη" θέση του λυτρωτή, του εξιχνιαστή που θα απαλλάξει το θύμα από το φόβο, τις κατηγορίες, την απειλή της ζωής του.
Μας γοητεύει το Κακό επειδή από την αρχή της ύπαρξής μας, από το προπατορικό αμάρτημα και τον Κάιν μέχρι σήμερα, είναι το αντίθετο του Καλού, δημιουργώντας ένα δίπολο πάνω στο οποίο ταξινομείται κάθε γνώρισμα του χαρακτήρα μας.
Ειδικότερα εμείς οι γυναίκες, γοητευόμαστε από την ανάγνωση αστυνομικών ιστοριών, επειδή μας προετοιμάζουν καλύτερα απέναντι σε κάθε κίνδυνο που απειλεί την υπόστασή μας. Τα αστυνομικά μυστήρια μας επιμορφώνουν απέναντι σε φαινόμενα που αντιμετωπίζει σε δυσανάλογο βαθμό το φύλο μας, όπως η βία και η κακοποίηση. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως η μεγαλύτερη συγγραφέας του είδους της αστυνομικής λογοτεχνίας είναι γυναίκα, η Άγκαθα Κρίστι.
Οφείλω να διορθώσω την παράλειψή μου σε ένα πρόσφατο άρθρο που αφορούσε τις αγαπημένες μου εκδόσεις βιβλίων. Βεβαίως, ουδέν κακόν αμιγές καλού, ευκαιρία μου δόθηκε να γράψω για τις εκδόσεις που αναβάθμισαν την αστυνομική λογοτεχνία στην Ελλάδα και από "βιβλίο περιπτέρου" την κατέστησαν σημαντικό και αυτόνομο λογοτεχνικό είδος.
Οι εκδόσεις "Λυχνάρι" εξοικίωσαν τον Ελληνα αναγνώστη με τις αστυνομικές ιστορίες, φέρνοντας τον ίδιο σε επαφή με τους σημαντικότερους εκπροσώπους του είδους, όπως η Άγκαθα Κρίστι, ο Έντγκαρ Ουάλλας, ο Τζέημς Τσέης, ο Γουίλιαμ Άιρις, ο Ραίημοντ Τσάντλερ, και πληθώρα άλλων.
Οι εκδόσεις "Λυχνάρι" έχουν έτος ίδρυσης το μακρινό 1960 με τον Τάσο Λαζαρίδη να επιθυμεί με τον εκδοτικό του οίκο να καταστήσει γνωστότερα τα αγαπημένα του μυθιστορήματα σε μεγαλύτερη μερίδα αναγνωστών.
Αυτό που αγαπώ και ξεχωρίζω στις συγκεκριμένες εκδόσεις είναι η "καλτ", πρωτότυπη εμφάνιση των βιβλίων, με το κίτρινο πλαίσιο και τη μαύρη ράχη, καθιστώντας τις ίδιες ως τις πιο γνώριμες εκδόσεις βιβλίων. 'Ενας συνδυασμός χρωμάτων που προκαλεί αισθητική ευχαρίστηση και παράλληλα συνοδεύεται από "περίεργες" γραμματοσειρές, εντείνοντας την αγωνία του αναγνώστη. Αξίζει να αναφέρω πως το κίτρινο στα Ιταλικά λέγεται giallo δίνοντας την ονομασία του στο είδος ταινιών που άνθισε στην Ιταλία και εδραίωσε ττα φιλμ μυστηρίου, εμπνευσμένο από τα πανομοιότυπα βιβλία που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή και είχαν κίτρινο εξώφυλλο.
Οι εκδόσεις "Λυχνάρι" αφουγκράζονται τις δυσκολίες της καθημερινότητας, για αυτό και κυκλοφόρησαν και σε "βιβλία τσέπης", προσπαθώντας να χωρέσουν στην απαιτητική ζωή του αναγνώστη. Σε αξιοσημείωτες εκδόσεις του, πέραν των αστυνομικών, περιλαμβάνεται η σειρά λογοτεχνίας με καταξιωμένους διεθνείς συγγραφείς (Χέρμαν Έσσε, Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, Λουί Περγκώ) ,όπως και κλασικοί συγγραφείς φαντασίας (Έντγκαρ Ράις Μπάροους, Ισαάκ Ασίμωφ, Α.Ε. Βαν Βογκτ, κ.α.).
Διορθώνοντας την παράλειψη, θεωρώ πως οι εκδόσεις Λυχνάρι νομιμοποίησαν στο Ελληνικό αναγνωστικό κοινό την αστυνομική λογοτεχνία, προφέροντας σε εμένα και σε χιλιάδες αναγνώστες στιγμές αγωνίας, ανατριχίλας, μυστηρίου και έκπληξης..!!!
Κείμενο: Μαρία Σκαμπαρδώνη