Η Ιώ Τσοκώνα περιδιαβαίνει στο χώρο και στο χρόνο της πιο ονομαστής περιοχής της Κωνσταντινούπολης. Με καμβά τις αυτοβιογραφικές αναφορές ξετυλίγει μια πολυεπίπεδη παρουσίαση της ζωής των Ελλήνων και όχι μόνο στο κομβικό αυτό σημείο της Πόλης.

Αν και έλκω την (μισή μου) καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη ομολογώ πως ήμουν πολύ διστακτική όταν έπιασα να διαβάσω το βιβλίο της κυρίας Τσοκώνα.

Η πρώτη μου σκέψη ήταν : “Ακόμη ένα βιβλίο με αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας”.

Η δεύτερη; “Θα πήξουμε στα σεκέρ λουκούμ, στα καλκάνια, στις μοσχοβολιστές κατσαρόλες των γιαγιάδων, στα μπερεκέτια, περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις”!

Το ξεφύλλιζα λοιπόν διστακτικά και ανάποδα, δηλαδή από το τέλος προς την αρχή και με έκπληξή μου είδα να συνοδεύεται από μια εκτενή βιβλιογραφία τριών σελίδων! Αυτό υπήρξε και η αιτία που ξεκίνησα την ανάγνωσή του και δεν το άφησα από τα χέρια μου μέχρι να το τελειώσω.

Η Ιώ Τσοκώνα ευτυχώς δεν μετέφερε στο χαρτί μόνο παιδικές αναμνήσεις. Ασφαλώς και μιλάει για τα βιώματα της παιδικής της ηλικίας, άλλωστε είναι γέννημα-θρέμμα της Πόλης όπου έζησε μέχρι τα 18 της χρόνια,  όμως δεν μένει μόνο στην περιγραφή των αναμνήσεών της από τις βόλτες στο πολύβουο Πέρα, τα γυμνασιακά χρόνιο στο αυστηρό Ζάππειο Παρθεναγωγείο ή τα ανέμελα καλοκαίρια στην αγαπημένη της Πρώτη.

Μας ξενάγησε στο Πέρα οριζοντίως και καθέτως, δρομάκι στο δρομάκι και κτίσμα στο κτίσμα, σε βάθος χρόνου αλλά και στη σημερινή, σύγχρονη, μορφή του. Μας αφηγήθηκε ιστορίες της καθημερινότητας, μας έμπασε στα σπίτια και στα μαγαζιά, στις εκκλησίες και στα σχολεία, στα θέατρα και στους κινηματογράφους, στις στοές και στις λέσχες με μια αφήγηση μεστή που απέχει από την ψυχρότητα του τουριστικού οδηγού. Την θελκτική αφήγηση συνοδεύουν   τεκμηριωμένες πληροφορίες για κάθε τομέα της κοινωνικής, πολιτιστικής, εμπορικής, παιδαγωγικής, θρησκευτικής δραστηριότητας της ρωμέικης κοινότητας, χωρίς να υστερεί σε πληροφορίες και για τις άλλες πληθυσμιακές ομάδες που κατοίκησαν την περιοχή από τον 16ο αιώνα.

Πολύτιμο υλικό, δουλεμένο όχι μόνο με αγάπη αλλά και με σύγχρονη ματιά, ανοιχτή στις αλλαγές της ανθρωπογεωγραφίας της περιοχής, που δεν εγκλωβίζεται στη νοσταλγία αλλοτινών μεγαλείων.

Κείμενο: Μαριάννα Καραβασίλη

Υ.Γ Το 2021 έγινε επανέκδοση εμπλουτισμένη και με νέο φωτογραφικό υλικό. Σχεδόν σε όλα τα κεφάλαια έχουν προστεθεί καινούριες πληροφορίες μιας και από την πρώτη έκδοση του 2014 πολλά άλλαξαν όπως είναι φυσικό στην περιοχή του Πέρα. Να σημειωθεί ότι στη δεύτερη έκδοση έχει προστεθεί και ένα κεφάλαιο περί πορνείας, ένα θέμα που δεν είχε παρουσιαστεί στην αρχική έκδοση.