Τρία μνημεία-φόρος τιμής στους νεκρούς των τριών Συμμάχων, που έπεσαν στην, νικηφόρα και καθοριστική για την εθνική ανεξαρτησία, Ναυμαχία του Ναυαρίνου στις 20 Οκτωβρίου 1827.

Η καθοριστική για την ύπαρξη του ελληνικού κράτους ναυμαχία στον κόλπο του Ναυαρίνου έλαβε χώρα στις 8/20 Οκτωβρίου του 1827. Είναι γνωστό ότι στον σχεδόν περίκλειστο κόλπο που φράζεται από την μακρόστενη νήσο της Σφακτηρίας δόθηκε η ναυμαχία με τη σύμπραξη τριών στόλων, του αγγλικού, γαλλικού και ρωσικού, ενάντια στον τουρκοαιγυπτιακό στόλο του Ιμπραήμ. Αν και αριθμητικά υπέρτερος και βοηθούμενος από τα γύρω φρούρια ο στόλος του Ιμπραήμ ηττήθη με μεγάλες απώλειες, τόσον υλικές όσον και ανθρώπινες. Από τη συμμαχική πλευρά οι νεκροί και τραυματίες ήταν 654 άνδρες εκ των οποίων 272 Βρετανοί, 184 Γάλλοι και 198 Ρώσοι.

Για να τιμήσουν τους νεκρούς αυτής της νικηφόρας για τους συμμάχους ναυμαχίας, που άνοιξε τον δρόμο για την εθνική ανεξαρτησία των Ελλήνων, έχουν ανεγερθεί  τρία μνημεία επί της νήσου Σφακτηρίας και των παρακείμενων βραχονησίδων. 

1. Βραχονησίδα Φανάρι

Μνημείο της Γαλλίας για τους γάλλους πεσόντες κατά την ναυμαχία του Ναυαρίνου και κατά την εκστρατεία του στρατηγού Μαιζώνος στον Μοριά. Στη βάση του διαβάζουμε : LA FRANCE A SES ENFANTS MARINS ET SOLDATS MORTS POUR L’INDEPENDANCE HELLENIQUE (Η Γαλλία στα παιδιά της, ναύτες και στρατιώτες, που πέθαναν για την Ελληνική Ανεξαρτησία). Σε ξέχωρη, αναμνηστική πινακίδα στη βάση του μνημείου, τα ονόματα των επικεφαλής αξιωματικών.

2. Βραχονησίδα Χελωνάκι

Στη λιλιπούτεια βραχονησίδα βρίσκεται το μνημείο που ανέγειρε η Ελλάδα για τους πεσόντες Βρεττανούς. Διαβάζουμε : TO THE BRITISH OFFICERS AND MEN WHO FELL AT NAVARINON 20TH OCTOBER 1827 GREECE IS GRATEFUL. (Στους βρετανούς αξιωματικούς και άνδρες που έπεσαν στο Ναυαρίνο στις 27 Οκτωβρίου 1827, η Ελλάς ευγνωμονούσα). Στο κάτω μέρος του μνημείου, γίνεται ονομαστική αναφορά των πλοίων που έλαβαν μέρος στη ναυμαχία. 

3. Νήσος Σφακτηρία

 Εδώ βρίσκεται το ρωσικό επιτύμβιο μνημείο ανεγερθέν από το Σοβιετικό κράτος το 1960 καθώς και μια ρώσικη εκκλησία, δωρεά του ομογενούς Μιχαήλ Τσάχωφ στη μνήμη των πεσόντων. Η κατασκευή της έγινε το 1997 και χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά ξυλεία από τα δάση της Σιβηρίας.

Ξεχωριστό μνημείο έχει φτιαχτεί για τον μεγάλο φιλέλληνα Σανταρόζα που έχασε την ζωή του μαζί με πολλούς έλληνες αγωνιστές στην Μάχη της Σφακτηρίας που έλαβε χώρα στις 26 Απριλίου/8 Μαΐου του 1825 όταν ο στόλος του Ιμπραήμ εισήλθε στον Κόλπο του Ναυαρίνου.

 Κείμενο - φωτογραφίες : Μαριάννα Καραβασίλη