Στα βιβλία που εκδίδονται τελευταία, η λέξη healing παίρνει και δίνει. Κάθε δεύτερο βιβλίο αυτοβοήθειας μας λέει πώς να θεραπευτούμε από τα ψυχικά μας τραύματα. Τα υπόλοιπα μας λένε πώς να γίνουμε ευτυχισμένοι. Σε τελική ανάλυση είναι μάλλον το ίδιο πράγμα. Πάλι ο σκοπός είναι η ατομική μας ευτυχία.

Ποιος μας τραυμάτισε και έχουμε ανάγκη γιατρειάς; Τι μας έκανε πια αυτή η κακούργα κοινωνία; Η κακούργα οικογένεια, ο κακούργος μας σύντροφος ή σύζυγος; Όλοι είμαστε τραυματισμένα παιδιά, ελαφρώς ανεύθυνα. Παίζαμε και χτυπήσαμε. Τώρα έρχονται τα βιβλία αυτά γραμμένα κατά εκατοντάδες από διάφορους ειδικούς, -πραγματικούς ή κατά δική τους δήλωση-, να μας χαϊδέψουν, να μας παραχαϊδέψουν, να μας πουν ότι δεν φταίμε, ότι όλα θα πάνε καλά. Μια νέα θρησκεία για όσους δεν πιστεύουν σε θρησκείες, μια σχετικά φτηνή και ανώδυνη, ανάλαφρη ψυχοθεραπεία για όσους δεν έχουν τα κότσια (ή το χρήμα) να περιπλανηθούν στους δύσβατους λαβυρίνθους της μακροχρόνιας ψυχανάλυσης που πρέπει πρώτα να μας περάσει από την κόλαση για να μας οδηγήσει ίσως στο τέλος στον Παράδεισο. Δεν αντέχουμε όλοι να φτάσουμε βαθειά, μερικοί θα περιοριστούμε στην επιφάνεια, στην επιδερμίδα…

Πόσοι διαβάζουν αυτά τα βιβλία; Πόσοι πραγματικά βρίσκουν αυτό που ζητάνε μέσα στις σελίδες τους; Πόσο μπορεί ένα manual να μας απαλλάξει όντως από την στενοχώρια μας για μεγάλο χρονικό διάστημα;

Στις πολύ δύσκολες στιγμές της ζωής μου στρέφομαι κι εγώ καμμιά φορά σε κάποιον με μεγάλη προσωπική πείρα. Ο Matt Haig πέρασε από το μαύρο σκοτάδι, έζησε την κόλαση, θέλησε ν’αυτοκτονήσει. Κατάφερε να επιβιώσει. Προσεκτικά πάντα και με τρόπο διακριτικό, δηλώνει ότι αυτή η νίκη του δεν σημαίνει ότι ξαφνικά όλα στη ζωή του έγιναν ρόδινα ή ότι δεν θα υπάρξουν κρίσεις στο μέλλον.

Παρ’όλο που μου δίνει μια προσωρινή ανακούφιση με τα συμπεράσματά του και τις συμβουλές του στα δυο βιβλία του Reasons to stay alive και The comfort book, πρέπει να πω ότι ο συγγραφέας δεν μπορεί να με σώσει. Δεν μπορεί να μου κρατήσει το χέρι στη διάρκεια μιας νύχτας γεμάτης από φοβίες, από αγωνία, από άσχημες σκέψεις. Δεν μπορεί να κάνει reset στο μυαλό μου που έχει μάθει να δίνει σημασία σε κακά προαισθήματα ή να προτιμάει ακουσίως πάντα τον δρόμο της απαισιοδοξίας από εκείνον της αισιοδοξίας.

Σε κάποιο από τα χιλιάδες βιβλία αυτοβοήθειας που κυκλοφορούν, διάβασα πρόσφατα κι αυτό: να έχεις μέσα σου ένα κομμάτι του εαυτού σου που είναι ο εσωτερικός θετικός σκηνοθέτης της ζωής σου, που σε βοηθάει να βλέπεις την ζωή από την θετική πλευρά της. Παράξενο ακούγεται, βέβαια, να έχεις μέσα σου και άλλο πρόσωπο, αλλά τέλος πάντων, όλοι έχουμε λίγο πολύ δύο όψεις.

Καταλήγω λοιπόν ότι όλ’αυτά τα βιβλία στα ράφια των βιβλιοπωλείων είναι μόνο για όσους τα καταφέρνουν μόνοι τους ούτως ή άλλως. Οι υπόλοιποι καλό είναι ν’αναζητήσουν έναν σοβαρό ψυχολόγο ή έναν ψυχαναλυτή για να τους βοηθήσει. Δεν είναι απλή υπόθεση, διότι καθένας μας είναι διαφορετικός και επίσης ο θεραπευτής, εκτός από καλός και ηθικός επαγγελματίας, πρέπει να σου ταιριάζει και σαν άνθρωπος.

Προφανώς υπάρχει ζήτηση για τα βιβλία αυτοβοήθειας, προφανώς και είμαστε όλοι τραυματίες της ζωής. Αλλά οι συχνά εύκολες και αφ’υψηλού παραινέσεις τέτοιων βιβλίων, «κάνε αυτό, κάνε εκείνο», είναι για να περνάει κανείς την ώρα του περισσότερο και για να πλουτίζουν οι εκδοτικοί οίκοι.

Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη

www.litoseizani.com