Οι περισσότεροι από μας έχουμε ακούσει για την συλλογή Κωστάκη αλλά πόσοι άραγε ξέρουμε την συλλογή Σαβίτσκι;
Τα παραμυθένια ονόματα Μπουχάρα και Σαμαρκάνδη μας είναι γνωστά αλλά δεν ξέρουμε την Χίβα και την Κοκάνδη που είναι εξ ίσου παραμυθένιες πόλεις.
Το ταξίδι μου μέσω του βιβλίου Σοβιετιστάν τελείωσε αλλά ακόμα και στις τελευταίες σελίδες μου επεφύλασσε εκπλήξεις. Έμαθα λοιπόν τόσα πολλά γι’αυτά τα μακρινά, εξωτικά και συχνά επικίνδυνα μέρη της Κεντρικής Ασίας που έχουν πίσω τους μεγάλη ιστορία από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Τσέγκις Χαν και του Ταμερλάνου.
Εντυπωσιάστηκα ιδιαίτερα με την μορφή του Ουκρανού Ιγκόρ Σαβίτσκι που αφιέρωσε ολόκληρη την ζωή του στην τέχνη κάτω από σκληρές και αντίξοες συνθήκες. Ο άνθρωπος αυτός, που αν κρίνω από τα όσα άκουσα σ’ένα ντοκυμανταίρ μάλλον ταλαιπωρήθηκε πολύ στα νεανικά του χρόνια από το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης, ανακάλυψε κάποια μέρα την έρημο του Καρακαλπακστάν. Πρόκειται για μια αυτόνομη περιοχή στο Ουζμπεκιστάν με πρωτεύουσα το Νούκους. Εκεί ο Σαβίτσκι μαγεύτηκε από το τοπίο και από την λαϊκή τέχνη των γηγενών. Άρχισε να συλλέγει έργα τους ενώ παράλληλα έκανε πολλά ταξίδια στην Μόσχα και στην Αγία Πετρούπολη όπου κατάφερε να πείσει τις χήρες αντιφρονούντων ζωγράφων να του εμπιστευθούν τα κρυμμένα έργα των συζύγων τους. Μ’αυτό τον τρόπο έσωσε πάρα πολλούς απαγορευμένους πίνακες που δεν είχαν δει ποτέ το φως της ημέρας, μεταφέροντάς τους στην εσχατιά του Θεού που λεγόταν Νούκους. Εκεί πραγματοποίησε το όνειρό του να στεγάσει όλα αυτά τα σπουδαία έργα σ’ένα μουσείο, μακριά από την επικίνδυνη γι’αυτόν Μόσχα. Αν θέλετε να πάρετε μια ιδέα της εκπληκτικής συλλογής Σαβίτσκι αλλά και της αφοσίωσης που έτρεφε αυτός ο άνθρωπος στην τέχνη (ήταν και ο ίδιος ζωγράφος), δείτε τα βίντεο που ακολουθούν (το ένα είναι στα ελληνικά). Εκτός από κάποια ονόματα της ρωσικής πρωτοπορίας που θα σας είναι ήδη γνωστά όπως της Λιούμποβ Πόποβα, θα ανακαλύψετε τον υπέροχο Τανσικμπάγιεφ και άλλους πολλούς, ών ουκ έστι αριθμός, που θα σας συναρπάσουν.
Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη
Πρώτη δημοσίευση: peopleandideas.gr