The prime of miss Jean Brodie. Μια 100% βρετανική ταινία του 1969 που έδωσε την ευκαιρία στην Μάγκι Σμιθ να αναδείξει όλο της το ταλέντο και που της χάρισε κι ένα Oscar ερμηνείας, απέναντι μάλιστα σε κάποιους από τους πιο δυνατούς ρόλους, αξέχαστους μέχρι σήμερα: Katharine Hepburn ( Lion in Winter ) , Jane Fonda ( Barefoot in the Park),  Julie Christie (Darling) και  Mia Farrow (Rosemary's Baby).

The prime of miss Jean Brodie είναι ο τίτλος της ταινίας κι αυτή η λέξη “prime”, θα έλεγα ότι είναι ο συμπρωταγωνιστής του έργου. Σύμφωνα με το ερμηνευτικό λεξικό του Cambridge, “prime” σημαίνει the period in your life when you are most active or successful. Δηλαδή η περίοδος της ζωής κατά την οποία είσαι πιο δραστήριος ή επιτυχημένος.

Η Maggie Smith είναι η δεσποινίς Brodie, μια δασκάλα σε ένα σχολείο θηλέων στο Εδιμβούργο την δεκαετία του 1930. Κι έχει έναν εντελώς δικό της τρόπο διδασκαλίας. Δεν ακολουθεί τα σχολικά εγχειρίδια, βάζει απλώς τις μαθήτριες να έχουν ανοικτά τα βιβλία σε περίπτωση που μπει ξαφνικά η διευθύντρια στην τάξη, καλύπτει την «ιερή» εικόνα του προέδρου με εικόνες της Mona Lisa ή του Giotto, αφηγείται στα παιδιά ιστορίες από ταξίδια της ή από τους έρωτές της και προσπαθεί μέσα από αυτές να διδάξει, να αναπτύξει την κριτική ικανότητα των μαθητριών. Και κάθε λίγο φροντίζει να υπενθυμίζει στα «κορίτσια της» την αξία της prime ηλικίας της στην οποία βρίσκεται (ή νομίζει ότι θα βρίσκεται εσαεί) η ίδια και στην οποία σύντομα θα φτάσουν και οι μαθήτριες. Μιλάει ανοιχτά και ειλικρινά με βάση πάντα την δική της λογική.

Η ταινία ξεκινά δείχνοντάς μας μια δεσποινίδα Μπρόντι, αγαπητή στις μαθήτριες, εύθυμη, ετοιμόλογη, ελκυστική με τον τρόπο της. Οι άντρες συνάδελφοί της την ποθούν, ενώ οι γυναίκες μάλλον την φθονούν.  Σιγά – σιγά όμως η αμφιλεγόμενη φιλοσοφία της διδασκαλίας της, προκαλεί την οργή της διευθύντριας του σχολείου, και, καθώς η Miss Brodie μπλέκεται σε ένα ερωτικό τρίγωνο, η συμπεριφορά της προς τις αγαπημένες της μαθήτριες γίνεται όλο και πιο χειριστική. Οι προθέσεις της είναι μεν πολύ καλές, ίσως και οι ανορθόδοξες μέθοδοί της έχουν αρχικά θετικά αποτελέσματα, βλέπουμε ότι τα «κορίτσια της»  είναι πιο ώριμα, συζητούν σε επίπεδο ανώτερο της ηλικίας τους, γνωρίζουν πράγματα πέρα από τα στενά όρια του σχολικού προγράμματος. Η δεσποινίς Μπρόντι όμως μεγαλώνει. Οι δύο συνάδελφοι – εραστές της την πιέζουν να πάρει αποφάσεις και τελικά στρέφονται αλλού. Οι ρομαντικές και «ανοιχτόμυαλες» διδαχές της γίνονται σε κάποιες περιπτώσεις υπερβολικές και επικίνδυνες. Το περίφημο prime της, που σε όλη τη διάρκεια του έργου δεν παύει να αναφέρει ξανά και ξανά με στόμφο και αυτοπεποίθηση, χάθηκε, το πήρανε τα χρόνια που πέρασαν ανεπιστρεπτί και που αναλώθηκαν σε όνειρα και φαντασιώσεις. Και όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, το τέλος είναι άδοξο και η προσγείωση απότομη.

Το The prime of miss Jean Brodie είναι βασισμένο στο βιβλίο της Muriel Spark και η σκηνοθεσία είναι του Ronald Neame. Δεν ξέρω αν θα είχε την ίδια αξία αν η πρωταγωνίστρια ήταν κάποια άλλη. Γιατί βέβαια το μεγάλο ατού της ταινίας είναι η εντυπωσιακή ερμηνεία της Maggie Smith. Πώς έχει πάρει την σκωτσέζικη προφορά, πώς έχει καταφέρει να αλλάζει τόνο στην φωνή της, να φτιάχνει το ύφος της και τη μια στιγμή να δείχνει αξιαγάπητη δασκάλα, την άλλη στριμμένη γεροντοκόρη, μετά απελπισμένη γυναίκα και ύστερα πάλι δυναμική αγωνίστρια ή ψωροπερήφανη και εγκληματικά εγωίστρια… Πώς; Δεν ξέρω. Ξέρω μόνο ότι κόλλησα με την ερμηνεία της και σκέφτηκα πολλές φορές πόσο τυχεροί είναι όσοι την έχουν απολαύσει στο θέατρο.

Σημ.1 Η ταινία κυκλοφορεί ελεύθερη στο You Tube

Κείμενο: Marlykon

Πηγή Φωτογραφίας: https://www.showroomworkstation.org.uk/primeofmissj