Η ταινία Drowning by Numbers (1988), του Peter Greenaway, είναι μία ιστορία τριών γυναικών και των ανδρών τους. Οι γυναίκες που παρουσιάζονται ως μητέρα, κόρη και εγγονή, είναι στην ουσία μία, και για το λόγο αυτό έχουν και οι τρεις το ίδιο όνομα, Σίσσυ. Κάθε μια από αυτές τις Σίσσυ, αποφασίζει να πνίξει το σύζυγο της. Οι λόγοι των πνιγμών που δίνει ο Greenaway στην ταινία του, αποτελούν ουσιαστικά αυτούς για τους οποίους καμμία γυναίκα δεν αντέχει το σύζυγο ή τον εραστή της.

Η πρώτη Σίσσυ, η μητέρα, τον πνίγει στη μπανιέρα, όπου τον βρίσκει τελείως μεθυσμένο να την απατά με μία κοπέλα πολύ νεώτερη της. Η κόρη Σίσσυ υποφέρει από την ερωτική αδιαφορία του συντρόφου της. Παρ' ότι όμορφη, ο σύζυγος της αδιαφορεί παντελώς για τα θέλγητρά της και ασχολείται μόνο με το φαγητό. Έτσι ύστερα από κάποιο γερό φαγοπότι και ενώ εκείνη με διάφορους τρόπους προσπαθεί να τον προκαλέσει ερωτικά, αυτός πηγαίνει για μπάνιο στη θάλασσα, όπου αρχίζει να πνίγεται επειδή έχει φάει πολύ. Την καλεί σε βοήθεια, εκείνη όμως αδιαφορεί με τη σειρά της, ενώ την ίδια στιγμή καταγράφει την πικρία και το μίσος της σε μια γραφομηχανή.

Η εγγονή Σίσσυ έχει έναν εραστή, που σε αντίθεση με τον σύζυγο της μαμάς της, κάθε άλλο παρά αδιαφορεί ερωτικά γι' αυτήν. Είναι επίσης θηλυκή και όμορφη και ο εραστής της ανταποκρίνεται. Πρόκειται να παντρευτούν, όμως αυτός είναι άνεργος και γενικώς δεν ασχολείται με τίποτε άλλο, εκτός από το να λέει ότι αγαπά τη Σίσσυ. Αυτή τον αντιλαμβάνεται ως ανίκανο επαγγελματικά και δε νοιώθει καμμία ασφάλεια κοντά του, ως προς το θέμα αυτό. Επί πλέον, ο υποψήφιος σύζυγος δε γνωρίζει κολύμπι, κάτι που εκείνη βρίσκει απαράδεκτο. Η ίδια είναι πρωταθλήτρια στην κολύμβηση και αποφασίζει να τον μάθει να κολυμπά. Στην πιο σκληρή σκηνή του έργου, κατά τη γνώμη μου, ενώ βρίσκονται στη μέση μιας πισίνας, η Σίσσυ του αφαιρεί το σωσίβιο και τον αφήνει να προσπαθήσει μόνος του. Εκείνος πνίγεται, ενώ την παρακαλεί να τον βοηθήσει. Εκείνη τον παρακολουθεί και αν και κολυμπά σε απόσταση αναπνοής από αυτόν, δεν του δίνει το χέρι της.

Στην ταινία υπάρχει μια ακόμη ανδρική φιγούρα, την οποία υποδύεται ο αγαπημένος ηθοποιός του Greenaway, Bernard Hill . Είναι ο ιατροδικαστής, ο οποίος καλύπτει τις τρεις Σίσσυ στα εγκλήματα που διαπράττουν. Στην ουσία όμως το κάνει από κρυφό έρωτα για τη γυναίκα Σίσσυ, και όχι γιατί την κατανοεί, όπως μέχρι τότε ισχυριζόταν. Η Σίσσυ αντιλαμβάνεται ότι την έχει εξαπατήσει. Ο ίδιος εκδηλώνει τον έρωτά του αμέσως μετά το θάνατο των ανδρών. Εδώ πια όλα έχουν αποκαλυφθεί, ακόμα και το ότι ο Greenaway υπονοεί μια γυναίκα, πιθανόν τη γυναικεία φιγούρα, όπως θα την έβλεπε ένας άντρας. Οι Σίσσυ θυμώνουν, πηγαίνουν μαζί του με μία βάρκα στα ανοιχτά της θάλασσας, και αφού βγάλουν τον πείρο της βάρκας, τον αφήνουν να πνιγεί. Έτσι έχουμε την ταινία "Drowning by Numbers" ή "Συνεχόμενοι Πνιγμοί" στα Ελληνικά, και αυτή τη φορά ο Ελληνικός τίτλος είναι αρκετά σχετικός με το θέμα.

Ας έρθουμε στο "Numbers", στην ταινία εμφανίζονται σε πολλά σημεία διάφοροι αριθμοί. Ο φακός καδράρει στο νούμερο μιας βάρκας, ενός εισιτηρίου, το νούμερο που σχηματίζεται σε ένα καλάθι με φρούτα. Δεν είναι εύκολο, με μια φορά, να αποκωδικοποιήσει ο θεατής τη μεταξύ των αριθμών σχέση, εάν και εφ' όσον, υπάρχει κάποια σχέση. Θα έπρεπε να καταγράψουμε ποιά είναι τα νούμερα και πόσες φορές εμφανίζονται, στη συνέχεια δε να τα μελετήσουμε, αφού μιλάμε για πάρα πολλούς αριθμούς. Η αίσθηση που αποκομίσαμε ωστόσο, είναι πως ο δημιουργός, ούτε λίγο ούτε πολύ, μας δείχνει πόσο εξαρτημένη είναι η ζωή μας από τους αριθμούς. Αρκεί να σκεφτούμε πόσοι μοναδικοί αριθμοί "ανήκουν" στον καθένα μας, όπως ο αριθμός της ταυτότητας, της εφορίας, το μητρώο στο στρατό για τους άντρες κλπ. Πρόκειται για τον πολιτισμό των αριθμών. Τα πάντα μπορούν να αναχθούν, να εκφραστούν, να μετατραπούν σε αριθμούς και τις πράξεις τους. Πόσοι έκαναν τόσα, τι ποσοστό στις εκλογές, πόσα λεφτά βγάζεις, πόσα παιδιά έχεις, πόσην ώρα θέλω να πάω εκεί, ποιος έβαλε περισσότερα γκολ, πότε έγινε ο πόλεμος, πόσο είναι το ρεκόρ στα 100μ., μετρήσεις στις εξετάσεις αίματος, τι ώρα είναι το ραντεβού... Χωρίς αριθμούς δεν υπάρχει νόημα, δεν υπάρχει επικοινωνία, δεν υπάρχει γλώσσα. Το απόλυτο αυτής της θέσης φαίνεται στην ψηφιακή τεχνολογία. Οι υπολογιστές χρησιμοποιούν μόνο νούμερα. Όλα όσα αναπαριστούν στην οθόνη μας, αντιστοιχούν σε αποτέλεσμα μαθηματικών πράξεων.

Κατά τα άλλα, πρόκειται για μια ταινία για τη ζωή, τον έρωτα και τις προεκτάσεις του. Ακούγεται κοινότοπο, είναι όμως μοναδικός ο τρόπος προσέγγισης και παρουσίασης από τον ιδιόρρυθμο Βρετανό σκηνοθέτη με την αστείρευτη φαντασία. Κατά την άποψη μου, από τις καλύτερες ταινίες που έχω δει.

Σημ. Το αρχικό κείμενο είχε ημερομηνία 31.1.1990. Ύστερα από δεκαετίες, αφού είχα την δυνατότητα να την ξαναδώ την ταινία έκανα μια προσθήκη στο τέλος στα περί αριθμών.

Κείμενο: Φίλιππος