Commissario Montalbano vs Ispettore Coliandro. Δύο τηλεοπτικές σειρές με πρωταγωνιστές τους αστυνομικούς Μονταλμπάνο και Κολιάντρο, αποτυπώνουν τις διαφορές, πραγματικές και στερεοτυπικές, ανάμεσα στο βορρά και στο νότο της Ιταλίας και όχι μόνον.

Ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο (Il commissario Montalbano) είναι γνωστός όχι μόνο ως λογοτεχνικός ήρωας του Αντρέα Καμιλλέρι (1925-2019), αλλά και από την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά της RAI με την πρώτη σεζόν να ξεκινάει το 1999 και την 15η το 2021, η οποία μεταφέρει εξαιρετικά τους ήρωες, το περιβάλλον και την ατμόσφαιρα των μυθιστορημάτων.

Μια άλλη ιταλική αστυνομική σειρά με πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Κολιάντρο (L'ispettore Coliandro), βασισμένη σε μυθιστορήματα του Carlo Lucarelli, έχει παρουσιαστεί στην ιταλική τηλεόραση σε 8 σεζόν μέχρι στιγμής, από το 2006 μέχρι το 2017. Αν κάποιος παρακολουθήσει και τις δύο σειρές, θα μπει στον πειρασμό να συγκρίνει τους δύο αστυνομικούς και την ζωή τους.

Ο Σάλβο Μονταλμπάνο είναι διοικητής του αστυνομικού τμήματος της Βιγκάτα, φανταστικής πόλης της Σικελίας, με μεγάλο κύρος στο επάγγελμα του. Βασικοί συνεργάτες του ο ερωτύλος γόης Μιμί, ο σοβαρός και μετρημένος Φάτζιο και ο αφελής αλλά αφοσιωμένος Καταρέλα με τους οποίους διατηρεί σχέσεις οικειότητας και φιλίας. Για την εξιχνίαση των υποθέσεων που αναλαμβάνει, ο Μονταλμπάνο απευθύνεται με αμεσότητα στους γείτονες των θυμάτων ή των υπόπτων, οι οποίοι άλλωστε συχνά σπεύδουν αυτοβούλως να παράσχουν στοιχεία που έχουν υποπέσει στην αντίληψη τους. 'Ολη η σειρά έχει γυριστεί σε τοποθεσίες της Σικελίας. Ονειρικές εικόνες ερημικών πόλεων, ηλιόλουστες μεσογειακές εξοχές,  σκηνικά ψηλοτάβανων παλιομοδίτικων σπιτιών, ενώ στις νυχτερινές σκηνές πρωταγωνιστεί ένα εντυπωσιακό φεγγάρι.

Το σπίτι του Μονταλμπάνο βρίσκεται στην Μαρινέλλα, κοντά στην Βιγκάτα και μπροστά στην ακτή, όπου και συχνά το πρωί ρίχνει μια βουτιά πριν ξεκινήσει για την δουλειά του. Το όνομά του παραπέμπει στον ισπανό Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν, συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων με ήρωα τον ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, και όπως ο Καρβάλιο είναι κι αυτός καλοφαγάς. Το μεσημέρι διακόπτει την εργασία του για να φάει φρέσκα ψαρικά στην παραλιακή ταβέρνα του Εντζο. Το βράδυ επιστρέφοντας σπίτι του ανοίγει με προσμονή το ψυγείο να δεί το δείπνο που του έχει ετοιμάσει η οικονόμος του , η Αντζελίνα, το οποίο και τρώει στην βεράντα του, συνοδεύοντας το με ένα ποτήρι κρασί.

Ο Σάλβο είναι μεσήλικας, ωστόσο ασκεί μεγάλη γοητεία στο άλλο φύλο.'Εχει μια ιδιότυπη σχέση με την αιώνια αρραβωνιαστικιά του Λίβια, η οποία μένει στην Γένοβα. 'Ετσι, ανάμεσα στις επισκέψεις της στην Βιγκάτα, ο Σάλβο έχει την ευκαιρία, στις διάφορες εγκληματικές υποθέσεις που ερευνά, να συναντά μοιραίες και γοητευτικές γυναίκες, να φλερτάρει μαζί τους και ενίοτε να έχει και μια περαστική περιπέτεια.

Ο Κολιάντρο είναι νεαρός αστυνόμος στην Μπολόνια, που συχνά εμπλέκεται, κατά τύχη, στην εξιχνίαση  εγκληματικών υποθέσεων  που δεν του έχουν ανατεθεί, με αποτέλεσμα όχι μόνον να μην αναγνωρίζεται η όποια συνεισφορά του αλλά και να τιμωρείται με την ανάθεση δευτερευουσών εργασιών γραφείου εκτός «πεδίου δράσης». Ο ίδιος είναι θαυμαστής του Eπιθεωρητή Κάλαχερ ( του «DirtyHarry» με τις αμφιλεγόμενες μεθόδους επιβολής του νόμου που υποδυόταν ο Κλίντ Ιστγουντ), του οποίου ατάκες από τις ταινίες του επαναλαμβάνει συχνά.  

Αν και κατά βάθος ευαίσθητος, δεν είναι καλλιεργημένος και προβαίνει συχνά σε σεξιστικά και ρατσιστικά σχόλια.  Οι περισσότεροι συνεργάτες του στο γραφείο τον αντιμετωπίζουν περιπαικτικά, ωστόσο και εκείνος κάνει πολιτικώς μη ορθά αστεία στην λεσβία συνάδελφο του (βέβαια στο τμήμα της Σικελικής Βιγκάτα δεν υπάρχει καν γυναίκα αστυνομικός, πόσο μάλλον λεσβία!). Η δράση εκτυλίσσεται κυρίως στην νυχτερινή Μπολόνια, όπου ο Κολιάντρο περιπολεί σε πολυσύχναστους  δρόμους με φόντο τις διαφημίσεις νέον και σε νυχτερινά κέντρα ύποπτων περιοχών της πόλης.

Ο Κολιάντρο ειναι ευπαρουσίαστος με σύγχρονη αμφίεση και απαραίτητο στοιχείο της εμφάνισης του τα γυαλιά τύπου ρέιμπαν που του προσδίδουν το μυστήριο και την αρρενωπή γοητεία που επιθυμεί. Παρότι εμφανίσιμος και νέος, δεν τα καταφέρνει και πολύ καλά με τις γυναίκες. Κι αυτός στην υποθέσεις που εμπλέκεται συναντά όμορφες κοπέλες και αμέσως αρχίζει να κάνει ρομαντικά όνειρα, ωστόσο ποτέ δεν πραγματοποιούνται. Το φαγητό ως δραστηριότητα απουσιάζει γενικά στα επεισόδια της σειράς, εκτός από τους εσπρέσσο που πίνει στο γραφείο. Πιθανότατα ο Κολιάντρο τρέφεται κυρίως με φάστ φούντ κατά την διάρκεια της ημέρας και ‘ντεελίβερι’ μόνος το βράδυ στο διαμέρισμά του. 

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι δύο σειρές αναπαράγουν πολύ ανάγλυφα, ειδικά συγκρινόμενες, τα στερεότυπα για τη ζωή στον μεσογειακό νότο και τον ευρωπαϊκό βορρά της Ιταλίας, και όχι μόνον. Στο Νότο επικρατεί το φως, οι πόλεις είναι πιο ήσυχες, η κοινωνικότητα πιο πλούσια, ο έρωτας πιο παρών και απολαυστικός στις ζωές των ανθρώπων, το φαγητό το ίδιο. Ο Βορράς είναι πιο σκοτεινός, οι πόλεις πολύβουες, οι άνθρωποι πιο αποξενωμένοι, οι πρωτογενείς απολαύσεις της ζωής έχουν περιορισθεί χάριν της επιδίωξης της επιτυχίας που προβάλλουν τα ξενόφερτα πρότυπα. Προφανώς η εικόνα αυτή αποκρύπτει πολλά μειονεκτήματα  της ζωής στο Νότο και πολλά πλεονεκτήματα της ζωής του Βορρά.  Ωστόσο με βάση τις δυο τηλεοπτικές σειρές, εσείς πού θα προτιμούσατε να ζείτε και να εργάζεστε;

Κείμενο: Μερόπη Σανοπούλου