Η ξετσίπωτη Νύφη-φωτ@Μαριάννα_Καραβασίλη

Η ξετσίπωτη νύφη

Στο  εξαιρετικό μουσείο της Συλλογής Ενδυμασιών της Βικτωρίας Καρέλια στην Καλαμάτα με τα υπέροχα εκθέματα, μια νυφική φορεσιά από την Ορεινή Σερρών μου κέντρισε το ενδιαφέρον.

Ο λόγος; Η νύφη, μας είπαν, εμφανίζεται μετά τον γάμο ξετσίπωτη. Δηλαδή, δεν έχει σκεπασμένο το πρόσωπό της με την τσίπα- το άσπρο συνήθως μαντήλι που το κάλυπτε πριν.

Εγώ, που μέχρι τώρα ήξερα την τσίπα στο γάλα και γνώριζα ανθρώπους που δεν είχαν τσίπα επάνω τους, μαθαίνω ότι ο «λεπτός υμήν περικαλύπτων την κεφαλήν» ονομάζεται τσίπα, μια λέξη σλαβικής προέλευσης. 

Αλλά και τι σημαίνει να μην έχεις τσίπα; Δεν το λέμε για τον άνθρωπο που δεν ντρέπεται; Δεν είναι σεμνός; Πολύ λογικά λοιπόν, μια νύφη όφειλε να είναι σεμνή, να έχει τσίπα δηλαδή. Δεν ήταν όμως η τσίπα μόνο ένδειξη σεμνότητος, αλλά σηματοδοτούσε και άλλα πράγματα γιατί την επομένη του γάμου η σεμνή νύφη εμφανιζόταν χωρίς την τσίπα της. Η νύφη είχε χάσει την παρθενιά της, ήταν πλέον μια ξετσίπωτη νύφη. 'Ηταν όμως παντρεμένη άρα κοινωνικά αποδεκτή!

Η ξετσίπωτη Νύφη-φωτ@Μαριάννα_Καραβασίλη

Το ζήτημα της παρθενίας αποτελούσε σημαντικό και πολλές φορές καθοριστικό παράγοντα για τη σύναψη γάμου στις παλαιότερες κοινωνίες και μια κοπέλα που δεν ήταν παρθένα, δεν είχε τσίπα δηλαδή, δεν ήταν άξια γάμου, ήταν μια ξετσίπωτη, τελεία και παύλα!

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Oreini1.jpg/330px-Oreini1.jpg Νύφη από την Άνω Ορεινή Σερρών, καλυμμένη με την "τσίπα" (κόκκινο μαντίλι) και τα "τέλια" (χρυσές κλωστές). Συλλογή ΠΛΙ, Ναύπλιο

Στις μέρες μας βέβαια όλα αυτά είναι ξεπερασμένα, υπάρχει όμως η πανέμορφη, νυφιάτικη φορεσιά από την Ορεινή Σερρών ( που παλιά ονομαζόταν Φράστανη), να μας θυμίζει τα ήθη και τα έθιμα παλαιοτέρων εποχών.

Κείμενο: Μαριάννα Καραβασίλη

Σ.Σ  Το Μουσείο στεγάζεται σε ένα τριώροφο κτίριο του 1873 στο ιστορικό κέντρο της Καλαμάτας. Η υπέροχα φωτισμένη από την Ελευθερία Ντεκώ Συλλογή ελληνικών ενδυμασιών "Βικτωρία Γ. Καρέλια" εκτείνεται σε όλους τους ορόφους και περιλαμβάνει ανδρικές και γυναικείες φορεσιές, κοσμήματα κ.ά από όλα τα μέρη της Ελλάδας. 

 


Εκτύπωση   Email