Μια επίσκεψη στην αρχαιότερη σαπωνοποιία της Ελλάδας.

Αν θες να γνωρίσεις μια πολιτεία, θα πας εκεί όπου σφύζει η καρδιά της πόλης, στην αγορά της δηλαδή. Περπατώντας λοιπόν στην Κέρκυρα, στην οδό Ι. Θεοτόκη και στο σχετικά στενό της πεζοδρόμιο, μια οικεία αλλά ξεχασμένη στο χρόνο μυρωδιά με πήρε από την μύτη. Από την μισάνοιχτη, ξύλινη πόρτα ενός μαγαζιού, ξεχύνονταν μνήμες του πλυσταριού που είχε η γιαγιά μου στην ταράτσα, με το καζάνι όπου έβραζαν νερό για την πλύση των ρούχων σε ξύλινη σκάφη με τον ειδικό τρίφτη στη μια πλευρά της. Μαζί κι άλλες λεκάνες, τρίφτες για την πλάτη, μπουρνούζια και ξύλινα τσόκαρα για το λουτρό μικρών και μεγάλων. Όλα τυλιγμένα σε μια έντονη, υπόξινη μυρωδιά που η προέλευσή της ήταν από το σαπούνι που χρησιμοποιούσαν εκείνα τα χρόνια, το πράσινο σαπούνι.

Αυτή η τόσο χαρακτηριστική μυρωδιά ξεχύνονταν από τη Σαπωνοποιία ΠΑΤΟΥΝΗ  που με έτος ίδρυσης το 1850, είναι η αρχαιότερη σαπωνοποιία στην Ελλάδα. ‘Οταν διασχίζεις το κατώφλι, σαν σε χρονοκάψουλα, βρίσκεσαι σε ένα, άριστα διατηρημένο, παλαιό σαπωνοποιείο. Με τα ξύλινα κιβώτια γεμάτα από το αγνό εμπόρευμα, το ξύλινο σεπαρέ – για το γραφείο-λογιστήριο, τις προθήκες με τα παλιά εργαλεία, ανάμεσά τους και οι σφραγίδες-ξύλινες κι αυτές-με τις οποίες μαρκάρουν την τελική επιφάνεια των σαπουνιών.

Στο βάθος φαίνεται το εργαστήριο όπου με τον ίδιο και απαράλλαχτο παραδοσιακό, χειροποίητο τρόπο και μόνο με προϊόντα ελιάς παρασκευάζονται έως και σήμερα τα σαπούνια τους. Ανακηρύχθηκε το 2008 σε διατηρητέο μνημείο βιομηχανικής κληρονομιάς από το Υπουργείο Πολιτισμού και σε κανονικές συνθήκες γίνεται ξενάγηση εντός αλλά, λόγω των μέτρων για τον κορωνοϊό, αυτό δεν ήταν εφικτό.

Όλα όσα δεν σας γράφω εδώ μπορείτε να τα πληροφορηθείτε από το λίαν καλαίσθητο και εμπεριστατωμένο σάιτ τους: www.patounis.gr Την πλούσια ιστορία που ξεκινά από το 1850 και που συνεχίζει, πέντε γενιές μετά και σε πείσμα των καιρών, να πουλάει τα προϊόντα τους όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Χάρη στην επιμονή τους και στην αγνότητα όλων των υλικών παρασκευής. Να σημειωθεί ότι από το 2017 η Σαπωνοποιία ΠΑΤΟΥΝΗ έχει ενταχθεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.

Κείμενο : Μαριάννα Καραβασίλη

Φωτογραφίες : Δημήτρης Λουκόπουλος