Πώς να μιλήσεις για θαύματα στη σημερινή εποχή και να μην προκαλέσεις θυμηδία; Κατ’αρχήν, τί ορίζουμε ως θαύμα; Η ταινία "Δεκαπενταύγουστος" του Κωνσταντίνου Γιάνναρη προσεγγίζει το θέμα και συγκινεί με την αλήθεια της.

Ο τρόπος με τον οποίο οι θρησκόληπτοι αναφέρονται στα θαύματα είναι τόσο έντονα δασκαλίστικος που σου δημιουργεί αποστροφή μάλλον παρά συγκίνηση έτσι και τους ακούσεις να αφηγούνται. Αν δεν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία, αν δεν είσαι καν θρησκευόμενος πώς θα μιλήσεις για το θαύμα;

 Ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης το τόλμησε με την ταινία του «Δεκαπενταύγουστος». Μίλησε με μια γλώσσα καθημερινή, προκλητική, ωμή και ταυτόχρονα τρυφερή όχι για ένα αλλά για τέσσερα θαύματα που συντελούνται στις μέρες του δεκαπενταύγουστου.

Δεν ξέρω αν έχετε δει την ταινία, άλλωστε τα κανάλια την έχουν προγραμματίσει αρκετές φορές τον Αύγουστο- με τον τρόπο που προγραμματίζουν το Home Αlone την περίοδο των Χριστουγέννων, σαν εποχικό είδος δηλαδή!  Αυτό που ξέρω όμως είναι ότι η ταινία κρατάει-τόσα χρόνια μετά από το 2001 που γυρίστηκε- και την ορμή της και την αλήθεια της. Κι ας μιλάει για θαύματα.

Αυτό που είναι απορίας άξιον είναι το πώς ένας σκηνοθέτης που με δημόσια δήλωσή του έχει προσδιοριστεί σαν άθεος έκανε μια τόσο, επί της ουσίας, θρησκευτική ταινία. Όμως την απάντηση σε αυτό το ερώτημα την έχει δώσει ο ίδιος ο Γιάνναρης σε μια συνέντευξή του « Αυτή η ταινία βρίσκεται στο όριο του θείου και του ορθολογισμού, ένας διχασμός που όλοι κουβαλάμε μέσα μας. Άλλωστε, μια από τις αγαπημένες μου ταινίες πάνω στη θρησκεία είναι το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο του Παζολίνι. Έχεις ένα κομμουνιστή και άθεο του κερατά, ο οποίος έκανε την καλύτερη ταινία για την θρησκεία και το Θεό».

Η ταινία τοποθετείται χρονικά στην κορύφωση του θέρους, στη μεγαλύτερη γιορτή για τη Χάρη Της, όπου όλοι- κι αυτοί που φεύγουν για διακοπές ή για προσκύνημα κι ο διαρρήκτης που μένει, μπουκάρει και ψαχουλεύει τα σπίτια τους και τις ζωές τους- όλοι κάτι προσμένουν. 

Γιατί θαύμα δεν είναι μόνο όταν περπατήσει ο παράλυτος ή όταν πολλαπλασιάζονται οι ιχθείς. Είναι αυτά αλλά είναι κι άλλα πολλά : η ανιδιοτελής προσφορά ενός γκαραζιέρη, το μωρό που θέλεις απεγνωσμένα να αποκτήσεις κι έρχεται αναπάντεχα, τα σημάδια της αρρώστιας που σβύνουν από το σώμα του μικρού παιδιού, η αγαπημένη σου που σώζεις από πνιγμό, τα ψήγματα του καλού εαυτού που αναδύονται- αυτά που είχαν χαθεί κάτω από σύννεφα κoκαίνης και από στρώσεις κυνισμού και ακηδίας που είχες φορέσει στο πρόσωπό σου.

Θαύμα είναι να σταματάει η βροχή και η αχτίδα του ήλιου να σου χαιδεύει το κλαμμένο μάγουλο, είναι η πληγή που γιατρεύεται από το πόδι σου μ’ένα χάδι, είναι η φωνή της μια ζωή απούσας μάνας στο τηλέφωνο : «Παιδί μου, είσαι καλά;» - «Μάνα…;». 

Το θαύμα βιώνεται.

  Κείμενο: Μαριάννα Καραβασίλη

Πρώτη Δημοσίευση : People&Ideas