Ο Soutine θεωρείται από τους κορυφαίους του εξπρεσιονισμού και της λεγόμενης Σχολής του Παρισιού μαζί με τον Μοντιλιάνι και τον Σαγκάλ.

Ο Chaïm Solomonovitch Soutine γεννήθηκε το 1894 κι ήταν το δέκατο από τα έντεκα παιδιά μιας πάμπτωχης οικογένειας Εβραίων από το Σμιλάβιτσι της Λευκορωσίας. Επρόκειτο για ένα μέρος όπου έμεναν αποκλειστικά Εβραίοι σαν ένα είδος γκέττο. Βίωσε την στέρηση, τον αντισημιτισμό του τσαρικού καθεστώτος  αλλά και την απόρριψη από τους ομοθρήσκους  καθώς εκείνος, ενάντια στον εβραϊκό νόμο που απαγορεύει την αναπαράσταση ανθρώπων και ζώων, ζωγράφισε σε πρώιμη εφηβική ηλικία, το πορτραίτο ενός ηλικιωμένου άνδρα- πιθανότατα ραββίνου. Η τιμωρία που του επεφύλαξε ο γιός του ραββίνου -χασάπης το επάγγελμα- λέγεται ότι ήταν αποτρόπαια. Φυλάκισε τον έφηβο Soutine στο πίσω μέρος του χασάπικου, παρέα με τα κρεμασμένα σφάγια και βιαιοπράγησε εναντίον του.  Οι γονείς του κατέθεσαν μήνυση για βάναυση συμπεριφορά και άσκηση βίας και τα 25 ρούβλια αποζημίωση που έλαβαν όταν δικαιώθηκαν, έκλεισαν το ορατό μέρος της υπόθεσης.

Σύμφωνα με τους βιογράφους του, αυτό το συμβάν αποτελεί την απαρχή της σειράς με τα σφάγια που ζωγράφισε επανειλημμένα  ο καλλιτέχνης. Επίσης, λέγεται ότι στα πρώιμα χρόνια στο Παρίσι, χρόνια απόλυτης ένδειας, οι γείτονές του στο Montparnasse κάλεσαν την αστυνομία διαμαρτυρόμενοι για τη δυσωδία που ανέδυε το σφάγιο που κρατούσε ο Σουτίν στο στούντιό του για να το ζωγραφίσει. Την ίδια περίοδο ο Σαγκάλ επισκεπτόμενος τον Σουτίν έβαλε τις φωνές καθώς αντίκρυσε αίμα να κυλά κάτω από τη πόρτα του ζωγράφου. Πίστεψε ότι είχαν δολοφονήσει τον καλύτερό του φίλο! Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, πέρα από την ενδελεχή μελέτη του πίνακα του Ρέμπραντ στο Μουσείο του Λούβρου,  αναφέρεται σε αυτήν την εμμονή του στην αναπαράσταση σφαγμένων ζώων ως εξής :

«Είδα κάποτε τον χασάπη του χωριού να στραγγαλίζει ένα πουλί και να στραγγίζει μετά το αίμα του. ΄Ηθελα να ουρλιάξω αλλά η γεμάτη χαρά έκφρασή του έπνιξε την κραυγή μέσα μου. Αυτήν τη κραυγή, τη νοιώθω πάντα εκεί, στον λαιμό μου. Όπως τότε που παιδί ζωγραφίζοντας ένα τραχύ πορτραίτο του καθηγητή  μου προσπάθησα μάταια να την βγάλω. Όταν ζωγράφισα το σφάγιο, αυτή την κραυγή ήθελα να βγάλω. Δεν το έχω καταφέρει ακόμη.»

Ο Σουτίν, πέθανε σε ηλικία 50 ετών, αφού είχε αναγνωριστεί ως ζωγράφος, μια αναγνώριση πού όμως δεν κατάφερε να «βγάλει την κραυγή από μέσα του». Η  ζωγραφική του, που δεν ήταν βέβαια μόνο σφάγια, ο τολμηρός τρόπος χειρισμού των χρωμάτων  αλλά και το ηθελημένα ατελές  ή παραμορφωμένο σχέδιό του άνοιξαν νέους δρόμους. Ζωγραφίζοντας με πυρετώδεις ρυθμούς, καταστρέφοντας αλύπητα πολλά έργα του αλλά και επιζωγραφίζοντας παλιά του τελλάρα, άφησε πίσω του 500 περίπου πίνακες και θεωρείται από τους κορυφαίους του εξπρεσιονισμού και της λεγόμενης Σχολής του Παρισιού μαζί με τον Μοντιλιάνι και τον Σαγκάλ.

Κείμενο : Μαριάννα Καραβασίλη

Πρώτη δημοσίευση : www.peopleandideas.gr