Στα μουσεία όλου του κόσμου αφθονούν οι πίνακες φλαμανδών ζωγράφων της εποχής του μπαρόκ.
Έχει κανείς την εντύπωση ότι μαζί με τον ίλιγγο των εξερευνήσεων εξωτικών χωρών από τους Ολλανδούς θαλασσοπόρους και με τον πλούτο που συσσώρευαν οι έμποροι της περιοχής τον 17ο αιώνα, η Φλάνδρα δεν έκανε τίποτε άλλο από το να ζωγραφίζει πορτραίτα και νεκρές φύσεις σε σκούρο φόντο.
Υπάρχουν εκατοντάδες τέτοιοι πίνακες ζωγράφων ήσσονος σημασίας που μαρτυρούν το γενικό ενδιαφέρον της εποχής για την τέχνη. Ανάμεσά τους, στο σύμπαν αυτό, κάποιοι ξεχωρίζουν σαν πλανήτες μοναδικοί όπως ο Βερμέερ ενώ ένας λάμπει αναμφισβήτητα σαν ήλιος, ο Ρέμπραντ. Με τα δυο μεγαλειώδη έργα του, την Νυκτερινή περίπολο που βρίσκεται στο Άμστερνταμ και το Μάθημα ανατομίας της Χάγης, ο Ρέμπραντ έχει σφραγίσει την ιστορία της τέχνης. Με τις αυτοπροσωπογραφίες του από διάφορες ηλικίες της ζωής του μας έχει γίνει οικείος, οι αδυναμίες και οι θλίψεις της ιδιωτικής του ζωής μας είναι γνωστές, αλλά παρ’όλ’αυτά δεν παύει να είναι πρόσωπο αξιοσέβαστο για τους λάτρεις της ζωγραφικής.
Το ύφος των προσώπων, οι λεπτομέρειες των χαρακτικών με τα βιβλικά θέματα, το υποβλητικό chiaroscuro στα ίχνη του Καραβάτζο, η απεικόνιση της εποχής στα ρούχα και τις κομμώσεις των μοντέλων του, όλα αποτελούν στοιχεία της δεξιοτεχνίας και του ταλέντου του. Παρά τον μεγάλο αριθμό των έργων που δημιούργησε, η ποιότητα δεν παραμελήθηκε ποτέ προς χάριν της ποσότητας.
Ένα μικρό μυστικό καθιστά το Μάθημα ανατομίας με το σοκαριστικό του θέμα, ακόμα πιο μοναδικό: κανένα από τα πρόσωπα δεν κοιτά το εξεταζόμενο πτώμα.
Φέτος οι Ολλανδοί τιμούν τα 350 χρόνια από τον θάνατo του εθνικού τους κεφαλαίου που φέρει το όνομα Ρέμπραντ, διοργανώνοντας εκθέσεις και εκδηλώσεις.
Ει μη τι άλλον, τέτοιες επέτειοι μας δίνουν την ευκαιρία να μελετήσουμε γιατί μερικοί καλλιτέχνες ζουν ακόμα και βασιλεύουν πολλούς αιώνες μετά τον θάνατό τους.
Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη
Ο Adriaen Adrians, αλλιώς Aris Kindt
απαγχονισμένος για ληστεία, από καιρό τώρα
φαινόμενο και αντικείμενο πρόθυμων
ομοτράπεζων των σπλάχνων, πελιδνή
κούκλα ενώ εξετάζεται από βλέμματα που πέφτουν
επιθετικά στο πτώμα της, ίδια είναι
η κατάληξη του σαρκίου του κλέφτη, του αγίου,
του κρεμασμένου ή του μάρτυρα
η αιδώς δεν έχει ακόμα εκλείψει
περνώντας το κάλυμμα, το ψυχρό, του δέρματος.
Περιπατητικοί του ωραίου που με το πραγματικό
συναθροίζονται σε μιαν υπερβατική αιωνιότητα
υπηρέτες του αληθινά ωφέλιμου για τους ζωντανούς
ο δόκτωρ Τουλπ, ο καθηγητής σας
έχει μόλις σχίσει το μπράτσο.
Το μάθημα ανατομίας αρχίζει
ακόμα μια φορά μέσα στον αμφιβληστροειδή.
Αιφνιδιασμένοι ξανά από το γεγονός
κρατάμε κι εμείς την ανάσα.
Biancamaria Frabotta, μτφ. Μ.Παπαδημητρίου, Λ.Σεϊζάνη, από το poeticanet.com
http://poeticanet.com/news.php?subaction=showfull&id=1199749671&archive=&start_from=&ucat=11&show_cat=11