"Créer, c'est résister" Δημιουργώ σημαίνει αντιστέκομαι.
Η δημιουργία είναι αντίσταση, έλεγε ο Stephane Hessel, διπλωμάτης, ακτιβιστής και συγγραφέας, άλλωστε δεν είναι ο μόνος. Σήμερα, στην εποχή του #μένουμε_σπίτι χρειάζεται να ανοιχτούμε σε άλλες, καινούργιες ικανότητές μας που ίσως δεν υποπτευόμαστε κάν ότι τις έχουμε.
Η Τέχνη είναι ένα απ'αυτά τα πεδία που έχουν την δυνατότητα να εισχωρούν σε κλειστούς κόσμους. Ψυχικούς και πραγματικούς. Και θα τολμήσουμε να υποστηρίξουμε πως η απομόνωση μπορεί να διευκολύνει την δημιουργία. Ή τουλάχιστον να αποκαλύψει κάποιο ταλέντο!
Μεγάλοι καλλιτέχνες είδαν την πορεία της ζωής τους να αλλάζει δραματικά μετά από κάποιο ατύχημα, αρρώστια ή εγκλεισμό που τους οδήγησε στην απομόνωση. Ας δούμε την ιστορία μερικών πολύ γνωστών σε όλους μας.
Η Frida Kahlo, η οποία πάσχει από 6 χρονών από πολυομελίτιδα, βιώνει ένα ατύχημα στα 18 της και μετά από πολλές εγχειρήσεις, είναι καταδικασμένη να μείνει ξαπλωμένη στο κρεββάτι της. Τότε είναι που αρχίζει να ζωγραφίζει! Οι πίνακές της, διηγούνται την ζωή της με μοναδικό σημείο αναφοράς, έναν καθρέφτη πάνω από το κεφάλι της, στον ουρανό του κρεβατιού της. Η δυστυχία της γίνεται ο λόγος ύπαρξης της κατά κάποιο τρόπο, και το δράμα που ζει απεικονίζεται στα έργα της.
Ο Henri Matisse,ενώ προοριζόταν να γίνει γραμματέας συμβολαιογράφου, είδε την ζωή του να αλλάζει τροπή όταν 20 χρόνων έπαθε σκωληκοειδίτιδα κι αναγκάστηκε να παραμείνει εβδομάδες ξαπλωμένος στο κρεββάτι. Χάρη στον γείτονα και φίλο του Louis Bouvier, ο νέος Matisse ανακάλυψε την ζωγραφική. Μόλις μπόρεσε να σηκωθεί, ξεκίνησε μαθήματα ζωγραφικής παρ'όλο που ο πατέρας του ήταν αντίθετος σε τέτοια απόφαση. Το 1890, ένας νέος της επαρχίας δεν μπορούσε να γίνει καλλιτέχνης! Κι όμως το πάθος του δεν έπαψε ποτέ να οδηγεί τα επαγγελματικά βήματά του, με την επιτυχία να αργεί περίπου μία δεκαετία... και λίγο αργότερα, δημιούργησε το κίνημα του Φωβισμού που είχε καθοριστική συμβολή στη ζωγραφική του 20ού αιώνα.
Ο Toulouse-Lautrec διαγνώστηκε με μια αρρώστια στα οστά όταν ήταν 10 χρόνων. Σαν να μην έφτανε αυτό, προστέθηκαν δύο βαριά ατυχήματα από πτώση. Από τότε, σταματάει η ομαλή ανάπτυξή του σώματός του, με το κάτω μέρος να παραμένει αυτό ενός μικρού παιδιού, ενώ το πάνω μέρος συνεχίζει να αναπτύσσεται σχεδόν κανονικά. Στην ανάρρωσή του, έμεινε στο κρεββάτι για πολλές εβδομάδες. Εκμεταλλεύτηκε το χρόνο του ζωγραφίζοντας. Το είχε πάντα το πάθος και δεν το παράτησε ποτέ. Κάποια χρόνια αργότερα, στο Παρίσι, ενήλικας, δύσμορφος και με ύψος που δεν ξεπερνούσε τα 152 εκ., αναγκάζεται να ζει στο περιθώριο. Σύχναζε στα καμπαρέ και ζωγράφιζε την νυχτερινή ζωή και τις γυναίκες που γνώριζε τότε. Εδώ πάλι, η δυστυχία έγινε η επιτυχία που θαυμάζουμε ακόμα σήμερα!
Το 1889, ο Van Gogh χτυπάει την πόρτα του φρενοκομείου, το μυαλό του δεν ηρεμεί και πιστεύει πώς αν κλειστεί σε ένα περιβάλλον που του προσφέρει γαλήνη, θα ησυχάσει. Γοητευμένος από το φως του Νότου της Γαλλίας και την φύση, θα παραμείνει έγκλειστος για μία ολόκληρη χρονιά στο Saint Paul de Mausole. Η περίοδος αυτή θεωρείται σημαντικότατη για τον αγαπημένο όλων ζωγράφο, γιατί τότε είναι που ζωγράφισε πίνακες όπως La chambre à Arles και Le ciel étoilé.
Ο Albert Camus είχε πει "Δημιουργία είναι και το να σχηματίσεις την μοίρα σου" . Η απομόνωση ίσως να βοηθάει το φαινόμενο της δημιουργίας για μία καλύτερη επιβίωση ή μήπως το αντίθετο;
Κείμενο: Ήρα Ζαννιδάκη