Η ανθρωπογεωγραφία ενός δρόμου : Οδός Κλεισθένους

Η ανθρωπογεωγραφία ενός δρόμου : Οδός Κλεισθένους

Ποιός είναι ο «κύκλος ζωής» ενός νεοελληνικού δρόμου;

Την οδό Κλεισθένους στον Γέρακα την διασχίζω καθημερινά τα τελευταία τριάντα χρόνια. Είναι αναπόφευκτο το τοπίο γύρω να έχει αλλάξει, εμείς αλλάξαμε, άνθρωποι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν αυτά τα τριάντα χρόνια, άνθρωποι γέρασαν και πέθαναν αυτά τα τριάντα χρόνια. Αυτός είναι ο κύκλος της ζωής, ποιός είναι όμως ο «κύκλος ζωής» ενός δρόμου και του περιβάλλοντος αυτόν χώρου;

Την δεκαετία του ’80 η διαδρομή από το πάτημα Χαλανδρίου μέσω της οδού Κλεισθένους προς τον Σταυρό ήταν σαν μια μικρή εκδρομή γεμάτη μυρωδιές και χρώματα, ανάλογα με την εποχή. Βασικό χαρακτηριστικό της, τα αμπέλια που απλώνονταν εκατέρωθεν του δρόμου, κάποια εγκατελελειμμένα αλλά τα περισσότερα φυτεμένα με σαββατιανό, τη ντόπια ποικιλία, μιας που η τοπογραφία της περιοχής ευνοεί την ανάπτυξή τους αλλά και μερικά με ροζακί. Μικροί κλήροι, όχι κάτι οργανωμένο έστω και με τα μέσα της εποχής, μικρές καλλιέργειες. Κλαδεμένα κλήματα και φρεσκοσκαμμένο χώμα τον Οκτώβρη, μικρά πράσινα ματάκια τον Μάρτη που πρασινίζανε εντελώς την άνοιξη. Κάτω από τα γυαλιστερά φύλλα του αμπελιού μεγαλώνανε ήρεμα τα τσαμπιά με τα σταφύλια, προστατευμένα απ’τον λαμπερό ήλιο του καλοκαιριού. Τον Αύγουστο και σε μερικά πιο σκιερά αμπελάκια τον Σεπτέμβρη ερχόταν η ώρα του τρύγου, μια οικογενειακή υπόθεση 2-3 ημερών γεμάτων γέλια και φωνές, χοντροκομμένα καλαμπούρια και κοψομεσιάσματα. Η αραιή κυκλοφορία στην περιοχή επιβαρυνόταν την εποχή του τρύγου από τη μεταφορά, συνήθως με τρίκυκλα, των κομμένων σταφυλιών στο πατητήρι, και ο δρόμος γέμιζε από τη γλυκόξινη μυρωδιά τους.

Το τοπίο διανθιζόταν από κάμποσες ελιές, και τις κλασσικές συκιές στα όρια της κάθε ιδιοκτησίας. Μερικά καλύβια, οι απαραίτητοι βοσκοί με το κοπάδι τα αμνοερίφια (αυτή την-τόσο νόστιμη όμως- μάστιγα της ελληνικής χλωρίδας). Σπίτια ελάχιστα, χτισμένα με τη λογική και τα υλικά του αυθαίρετου της δεκαετίας του ΄60, μικρά σπίτια, σε μικρά οικόπεδα των 250 συνήθως τετραγωνικών, με μικρές αυλές μπροστά, μποστανάκι στο πίσω μέρος, ενίοτε και κάνα κοτέτσι, και βεβαίως συκιές στις άκρες. Τα καλλωπιστικά φυτά είχαν κι αυτά τη θέση τους σε ντενεκέδες και γλάστρες όμως, σπάνια φυτεμένα απ’ευθείας στο χώμα.

Η σημερινή εικόνα της οδού Κλεισθένους έχει όλα τα χαρακτηριστικά της νεοελληνικής μας πραγματικότητας. Πέρασε από την αγροτική περίοδο στην αστικοποίηση χωρίς αισθητική παιδεία, χωρίς σχεδιασμό, βιαστικά και άναρχα. 'Ετσι αυτό που πριν ήταν απλά γραφικό μεταμορφώθηκε στη γνωστή νεοελληνική κιτσαρία. Αφού οικοδομήθηκε ασύστολα με μεγάλα μαγαζιά κατά μήκος του δρόμου και συστάδες από στριμωγμένες μεζονέττες στις κάθετες οδούς, αφού ξεριζώθηκαν τ’αμπελάκια και τσιμεντώθηκε το παν, μετατράπηκε σε μια (ακόμη) απρόσωπη οδό όπου οι διαφημιστικές πινακίδες του κάθε μαγαζιού συναγωνίζονται για το ποιά θά’ναι μεγαλύτερη από την άλλη. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις σωστά σχεδιασμένων κτιρίων, κατοικιών ή γραφείων, χάνονται μέσα στο γενικότερο αλαλούμ.  Καμμιά πρόβλεψη για πράσινο, η γνωστή νεοελληνική πρακτική και εδώ, τα πεζοδρόμια -όπου υπάρχουν- πλακοστρωμένα από άκρου εις άκρον χρησιμεύουν μόνο για παρκάρισμα των επίδοξων πελατών. Αυτή η πληθώρα των καταστημάτων έχει υπερκαλύψει βέβαια προ πολλού τη ζήτηση με αποτέλεσμα οι αλλαγές χρήσης και τα ενοικιάζεται στις τεράστιες γυάλινες προθήκες να πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα. 

ΟΔΟΣ ΚΛΕΙΣΘΕΝΟΥΣ

ΟΔΟΣ ΚΛΕΙΣΘΕΝΟΥΣ

 Φωτογραφίες και  Κείμενο: Μαριάννα Καραβασίλη

Πρώτη παρουσίαση : Peopleandideas


Εκτύπωση   Email