Την δεκαετία του ’70, στην Ελλάδα, εμφανίστηκαν πολλά συγκροτήματα, τελείως διαφορετικού τύπου από αυτά της προηγούμενης δεκαετίας. Κάποια απ'αυτά έμελλε να μας χαρίσουν φοβερές εκπλήξεις.
Τέλος η ελαφριά ποπ, η «ρομάντζα», οι μεταφράσεις, επανεκτελέσεις, διασκευές και αντιγραφές των πάσης φύσεως ξένων επιτυχιών. Τώρα ο ήχος γίνεται πιο ροκ, πιο ηλεκτρικός, πιο σκληρός, οι στίχοι πιο «ψαγμένοι» και ελληνικοί και τα μέλη των συγκροτημάτων πιο «αμφισβητίες» και πιο «επαναστάτες». Τα 45άρια εξαφανίζονται σιγά-σιγά και δίνουν την θέση τους σε «ολοκληρωμένα» L.P.s. Όλα σε εισαγωγικά, γιατί κάθε μέρα ξεφύτρωναν και ένα-δυο συγκροτήματα. Εκαναν πρόβες σε φοιτητικά υπόγεια, έβρισκαν κάτι απίθανους τίτλους (“San Fanourio”, “Ξυπόλητοι”), έδιναν συναυλίες σε συνοικιακά σινεμά, διαλύονταν μετά από λίγο καιρό, τα περισσότερα έγραφαν προχειρότητες , έπαιζαν ερασιτεχνικά και τραγουδούσαν φριχτά. Μερικά όμως ήταν πραγματικά καλά, έγραψαν και τραγούδησαν αξιόλογα πράγματα και κάποια ηχογράφησαν και δίσκους που σήμερα μνημονεύουμε ως αριστουργήματα της εποχής.
Ένα από αυτά τα καλά συγκροτήματα, ήταν «ΤΑ 4 ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ» που έζησαν μόνο για δυο χρόνια. Δημιουργήθηκαν το 1974 από τους Θανάση Αλατά, Χρήστο Βλαχάκη, Νίκο Δούναβη και Μάριο Γιαμαλάκη. Γράφουν κομμάτια έντονα επηρεασμένα από την ροκ ψυχεδέλεια , με ελληνικούς στίχους, ενώ αρνούνται να εμφανιστούν σε χορευτικά κλαμπς. Εμφανίστηκαν μόνο σε ένα διαγωνισμό συγκροτημάτων της ΕΡΤ και σε μια συναυλία για την Κύπρο στο γήπεδο Σπόρτινγκ-σαν δεύτερο όνομα βέβαια-, που είχε διοργανώσει το κοριτσίστικο περιοδικό «Μανίνα».
Το 1975 ο Ν. Δούναβης αφήνει το γκρουπ και στην θέση του έρχεται ο Νίκος Γράψας (εξαιρετικός κιθαρίστας που ακολούθησε στις επόμενες δεκαετίες επιτυχημένη καριέρα ως συνθέτης και βασικό στέλεχος του σχήματος έντεχνης ελληνικής μουσικής ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ). Και το 1976, η εταιρία VENUS (που κατά κανόνα ηχογραφούσε λαϊκά, σκυλάδικα και δημοτικά) αποφασίζει να τους ηχογραφήσει κάποια τραγούδια τους. Ετσι κυκλοφορεί σε 1000 κόπιες ένας δίσκος με τίτλο το όνομα τους. 10 τραγούδια κακοηχογραφημένα σε ένα άθλιο στούντιο της Κολούμπια, με ήχο heavy progressive, πειραματισμούς με παραδοσιακούς ήχους, με πολύ δυνατά κιθαριστικά μέρη, δυναμικά ντραμς και χαρακτηριστικά ψυχεδελικούς ελληνικούς στίχους. Ένας καλός δίσκος δηλαδή, που χαντακωνόταν από την κακή «παραγωγή» και την παντελώς ανύπαρκτη προώθηση. Παρ’ όλα αυτά, τα 1000 αντίγραφα, όχι μόνον εξαντλήθηκαν, αλλά –άγνωστο πώς- κυκλοφόρησαν και στο εξωτερικό. Οι μανιώδεις της ψυχεδέλειας (και είναι πολλοί και πολύ «μανιώδεις»…) τον εκτίμησαν και τον κατέταξαν ανάμεσα στους καλύτερους του είδους και της εποχής. Το γκρουπ βέβαια διαλύθηκε το 1976, για να ανακαλύψουν μετά από 20 χρόνια ότι η εταιρία WIPE OUT είχε επανεκδώσει το L.P., που και πάλι εξαντλήθηκε. Ξανακυκλοφορεί (σε βινύλιο πάντα) το 2002 και ξανά το 2005 η Αμερικάνικη LION εκδίδει στην Αμερική και παγκόσμια τον δίσκο για πρώτη φορά σε CD δίγλωσσο.
Ώσπου το 2009 ο πολύς Jay-Z κυκλοφορεί το single “Run this town”, μαζί με τον Kanye West και την Rihanna. Μουσική βάση του τραγουδιού αυτού (ακούστε το στο 2’56 & 5’23 ) , είναι το «Κάποια μέρα στην Αθήνα», δηλ. το δέκατο τραγούδι από τον δίσκο «Τα 4 επίπεδα της ύπαρξης» , σύνθεση του Θ. Αλατά, ο οποίος βέβαια αναφέρεται και ως συν-συνθέτης του “Run this town”. Το τραγούδι μπαίνει στο άλπουμ του Jay-Z “Blueprint3”, και φυσικά γίνεται μεγάλη επιτυχία , ακούγεται παντού και κερδίζει και βραβείο Grammy. Κι έτσι ο Θανάσης Αλατάς είναι ο μοναδικός Έλληνας (που και κανείς μας δεν τον καλοήξερε) ο οποίος έχει πάρει βραβείο Grammy (και μάλιστα σε δυο κατηγορίες, τραγουδιού: συνεργαζόμενων καλιτεχνών και σύνθεσης ραπ τραγουδιού)!
Τελειώνοντας, θέλω να μοιραστώ μαζί σας τον λόγο που γράφω αυτό το κομμάτι σήμερα και δεν το έκανα όταν το “Run this town” έγινε επιτυχία (τότε δηλ. που έμαθα το ελληνικό στοιχείο του) ή όταν πήρε το Grammy. Ανέφερα προηγουμένως τη μια από τις δυο συναυλίες, στις οποίες είχαν εμφανιστεί τα «4 ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ», αυτή που είχε διοργανώσει η «ΜΑΝΙΝΑ». Η «ΜΑΝΙΝΑ» ήταν το δημοφιλέστερο περιοδικό για κορίτσια εκείνη την εποχή. Με κουτσομπολιά και πόστερ τραγουδιστών, ρομαντικές περιπέτειες νεανίδων, κ.λπ. Κυκλοφορούσε κάθε Τρίτη και το διάβαζα ανελλιπώς. Ετσι, όταν ανακοίνωσε αυτή την μεγάλη συναυλία στο γήπεδο του Σπόρτινγκ –που ήταν και στην γειτονιά μου- και όπου θα εμφανίζονταν οι αγαπημένοι μου Πασχάλης και Κ. Τουρνάς, μεταξύ άλλων, κυριολεκτικά έσυρα την μητέρα μου και πήγαμε παρέα. Τα « 4 ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ» έπαιξαν περισσότερα από τα συμφωνημένα 3-4 τραγούδια κι έμειναν στην σκηνή για 45 λεπτά, αλλά εγώ που είχα μάτια και αυτιά μόνο για τον Πασχάλη, καμμιά σημασία δεν τους έδωσα. Τώρα όμως ο Αλατάς έχει πουλήσει όσο οι Beatles κι έχει και δυο Grammys στα χέρια του. Έτσι είναι...Έχει ο καιρός γυρίσματα...
Όσα διαβάσατε ως εδώ, είχαν γραφτεί και δημοσιευτεί στις 31/5/2011 (στο peopleandideas.gr). Από τότε η είδηση για το ελληνικό grammy και την συναυλία της Μανίνας κυκλοφόρησε αρκετά στο διαδίκτυο, ώσπου στις 2/5/2018, πήρα ένα μήνυμα από την (άγνωστή μου) Ηλιάνα Δανέζη, σχετικά με αυτό το άρθρο μου. Μιλήσαμε και στο τηλέφωνο, μου εξήγησε ότι ήθελε να φτιάξει ένα ντοκυμαντέρ για ΤΑ 4 ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ και έψαχνε υλικό. Ατυχώς δεν είχα τίποτα πάρα πάνω να της πω και μείναμε εκεί. Τον περασμένο μήνα, με μεγάλη μου χαρά είδα σε πάρα πολλά σάιτ να γράφουν για το καινούργιο ντοκυμαντέρ της Ηλιάνας Δανέζη (σε παραγωγή Μαρίνας Δανέζη για την LAIKA PRODUCTIONS) που θα προβαλόταν στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης! Στις 8 & 9 Μαρτίου 2019 και μάλιστα βραβεύτηκε από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου. Με μεγάλη ανυπομονησία περιμένω να το δω όταν θα βγει και σε κάποια αίθουσα στην Αθήνα όπου ζω. Διαβάζω τα καλύτερα εξ άλλου. Μέχρι τότε, θα αρκεστούμε στο σύντομο τρέιλερ που υπάρχει στο youtube.
Κείμενο: Marlykon
Πηγή Φωτογραφίας: https://elliniko-greek-rock.blogspot.com