Στους Σκανδιναβούς δεν αρέσει να τους λένε Σκανδιναβούς για διάφορους γεωγραφικούς και πολιτικούς λόγους. Προτιμούν τον ορισμό Nordic, Βόρειοι. Εμείς βέβαια θα συνεχίσουμε να τους λέμε Σκανδιναβούς γιατί έτσι τους μάθαμε.

Οι χώρες αυτές, εκτός του ότι συνδέονται με τα βραβεία Νόμπελ, έχουν τώρα τελευταία μεγάλη παραγωγή βιβλίων. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι μισοί κάτοικοι της Ισλανδίας είναι συγγραφείς και οι άλλοι μισοί αναγνώστες. Τα αστυνομικά και τα θρίλλερ των Σκανδιναβών είναι διάσημα σ’όλο τον κόσμο και έχουν δώσει τροφή για ταινίες και σειρές. Stieg Larsson, Jo Nesbo είναι πλέον ονόματα γνωστά τοις πάσι. Για να μην πούμε για τον Γιούνας Γιούνασσον και τον Εκατοντάχρονο που πήδηξε απ’το παράθυρο και έγινε μπεστ-σέλλερ σ’ολόκληρο τον κόσμο. Ή για τον Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ που έχει διχάσει το αναγνωστικό κοινό παγκοσμίως σε δύο στρατόπεδα με την μακροσκελή αυτοβιογραφία του. Είναι σχοινοτενής χωρίς λόγο ή το λογοτεχνικό του ύφος είναι μοναδικό και αξεπέραστο;

Μεγάλα ονόματα των γραμμάτων ήταν και είναι φυσικά ο Ίψεν, ο Στρίντμπεργκ, ο Κνουτ Χάμσουν, η Σέλμα Λάγκερλεφ, η Άστριντ Λίντγκρεν, η Κάρεν Μπλίξεν και άλλοι πολλοί.  

Πρόσφατα ανακάλυψα δυο Νορβηγίδες που δεν τις γνώριζα. Η μία είναι σύγχρονή μας, μια νέα κοπέλα που σπούδασε κοινωνική ανθρωπολογία και έγραψε από αυτή την σκοπιά μερικά ενδιαφέροντα βιβλία. Η Erika Fatland καταπιάνεται με δύσκολα θέματα που θέλουν γερό στομάχι αλλά και θάρρος για να τα διερευνήσεις. Στο βιβλίο της Χωριό των αγγέλων μιλάει για την σφαγή του Μπεσλάν ενώ στο άλλο της βιβλίο με τίτλο Η χρονιά χωρίς καλοκαίρι συναντιέται με επιζήσαντες της δολοφονικής μανίας του Μπρέϊβικ στην πατρίδα της, την Νορβηγία. Στο τελευταίο της βιβλίο Σοβιετιστάν περιδιαβαίνει κάποιες πρώην σοβιετικές κτήσεις που είναι ως επί το πλείστον δικτατορίες, όπως το Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν κ.ο.κ. στην Κεντρική Ασία, μέρη που παραμένουν άγνωστα στον πολύ κόσμο. Μετά την επιτυχία του Σοβιετιστάν έγραψε επίσης το βιβλίο Τα σύνορα, στο οποίο περιγράφει όλες τις χώρες που συνορεύουν με την Ρωσία. 

Πολλά χρόνια πριν μια φίλη μου διάβαζε στα αγγλικά μια τριλογία της Sigrid Undset, η οποία είχε τιμηθεί με το Νόμπελ λογοτεχνίας το 1928. Mου είχαν κάνει εντύπωση τα ωραία εξώφυλλα και πάντα έλεγα ότι κάποτε θα ήθελα κι εγώ να διαβάσω τα τρία βιβλία που εκτυλίσσονται στην Σκανδιναβία του Μεσαίωνα και έχουν ηρωίδα την Kristin Lavransdatter. Η παλιά  μου εκείνη επιθυμία έγινε εν μέρει πραγματικότητα όταν βρήκα σ’ένα κατάστημα με διάφορα μεταχειρισμένα βιβλία το πρώτο μέρος της τριλογίας που έχει τίτλο «Το νυφικό στεφάνι». Στον πρώτο τόμο παρακολουθούμε την παιδική ηλικία της Κριστίν, την ενηλικίωσή της, τις περιπέτειες της οικογενείας της καθώς και τις δικές της αισθηματικές περιπέτειες.

Είναι προφανές ότι η συγγραφέας είχε ερευνήσει το ιστορικό πλαίσιο καθώς παραθέτει, όπου δεί, σημειώσεις με πληροφορίες για τίτλους ευγενείας, επαγγέλματα και έθιμα του Μεσαίωνα στην περιοχή. Το βιβλίο είναι καλογραμμένο και κρατάει τον αναγνώστη σε αγωνία δημιουργώντας του έντονα συναισθήματα. Τώρα δεν μένει παρά να βρω και τα δυο άλλα βιβλία της τριλογίας…

Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη

Πρώτη δημοσίευση: peopleandideas 2017