Το φετινό καλοκαίρι το πέρασα στα Ιμαλάϊα. Όχι επί τόπου αλλά μέσω δύο βιβλίων και μιας ταινίας.
Η Νορβηγίδα συγγραφέας Έρικα Φάτλαντ (της οποίας τα βιβλία δεν έχουν ακόμα μεταφραστεί στα ελληνικά απ’όσο ξέρω) έκανε ένα μεγάλο ταξίδι σε πολλές περιοχές των Ιμαλαϊων, όπως το Νεπάλ, το Μπουτάν, το Θιβέτ, σε τμήματα της Κίνας, του Πακιστάν, της Ινδίας. Όπως το συνηθίζει, η Φάτλαντ, που έχει σπουδάσει κοινωνική ανθρωπολογία και ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την διεθνή πολιτική, στο βιβλίο της που έχει τίτλο «Ψηλά. Ένα ταξίδι στα Ιμαλάϊα» δεν περιγράφει απλώς τα διάφορα μέρη που επισκέπτεται αλλά αναλύει την ιστορία τους και την σημερινή πολιτική και κοινωνική κατάσταση. Αυτό που την ενδιαφέρει ιδιαίτερα είναι να γνωρίζει τους ανθρώπους της κάθε χώρας και να συνομιλεί μαζί τους, κάτι που αποδεικνύεται συχνά δύσκολο λόγω των απολυταρχικών καθεστώτων που απαγορεύουν ή βλέπουν με καχυποψία τέτοιες επαφές.
Μέσα από το βιβλίο αυτό μαθαίνουμε για την μεγάλη οικολογική καταστροφή που έχει προκαλέσει ο τουρισμός στα Ιμαλάϊα, αλλά και για τις συρράξεις ανάμεσα στις χώρες που ζουν υπό τη σκιά αυτής της επιβλητικής οροσειράς, για την αλλοτινή μεγάλη δύναμη της περιοχής που ήταν η αποικιοκρατική Μεγ.Βρετανία αλλά και για την επεκτατική Κίνα που σήμερα καθορίζει την τύχη της περιοχής. Τρομερές ιστορίες φτώχιας των κατοίκων του Νεπάλ που αναγκάζονται να εργαστούν σαν σκλάβοι στις πλούσιες αραβικές χώρες και λεπτομέρειες για τα δεινά που έχουν υποστεί οι καθημερινοί άνθρωποι από τους πολέμους, τους θρησκευτικούς ή πολιτικούς ανάμεσα στα διάφορα κράτη των Ιμαλαϊων. Σημαντική έρευνα έχει γίνει για να γραφτεί αυτό το βιβλίο και η θαρραλέα συγγραφέας του ανέβηκε μέχρι τη βάση απ’όπου ξεκινούν οι ορειβατικές αποστολές του Έβερεστ. Εκεί αρρώστησε λόγω του υψομέτρου και διαπίστωσε ότι δεν ήταν η μόνη.
Μαθαίνω πάντοτε πολλά διαβάζοντας τα βιβλία της και εδώ πραγματικά εντυπωσιάστηκα από τα ήθη και έθιμα που περιγράφει καθώς και από τις τοποθεσίες που αναφέρει, κάποιες από τις οποίες δεν είχα ξανακούσει, όπως π.χ. το πρώην βασίλειο του Σικκίμ. Σε κάποιο σημείο, ένας Θιβετιανός γιατρός της λέει ότι πιστεύει πως η υγεία του ανθρώπου επηρεάζεται από τα συναισθήματά του. Η απληστία οδηγεί σε προβλήματα των πνευμόνων ενώ οι παθήσεις του εντέρου συνδέονται με το αίσθημα του μίσους. Όλα τα συναισθήματα πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία.
Προχωρώντας στο επόμενο βιβλίο που έχει τίτλο «Λάσπη, ιδρώτας και δάκρυα», διαβάζω την αυτοβιογραφία του Bear Grylls, ενός σκληροτράχηλου πρώην καταδρομέα που έχει παρουσιάσει διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές περιπέτειας και επιβίωσης κάτω από τις πιο δύσκολες δυνατές συνθήκες. Ο Bear Grylls που ασχολείται με τον προσκοπισμό αλλά και με διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις, περιγράφει μεταξύ των άλλων την εκπαίδευσή του στο σώμα , ένα ατύχημα με αλεξίπτωτο που παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή του, αλλά και την ανάβασή του στο Έβερεστ σε ηλικία 23 ετών. Ο Bear δεν παύει να αναφέρεται και στην πίστη του στον Θεό αλλά και στην οικογένειά του, την οποία υπεραγαπά. Με απλά λόγια δίνει συμβουλές για όσους θέλουν να κατακτήσουν τις υψηλότερες κορυφές της γης ή της ίδιας τους της ψυχής: Συνέχισε να έχεις υπομονή και συνέχισε να κινείσαι. Αγνόησε τους λαχανιασμένους σου πνεύμονες, τα μουδιασμένα σου πόδια και τα δάχτυλά σου καθώς και τον γκρεμό από κάτω. Μείνε συγκεντρωμένος στο επόμενο βήμα σου. Τίποτε άλλο δεν έχει σημασία.
Η ταινία που συμπληρώνει την καλοκαιρινή μου τριλογία για τα Ιμαλάϊα έχει τίτλο «Ο μοναχός και το όπλο». Είναι μια κωμωδία με ένα σημαντικό μήνυμα, γυρισμένη στο Μπουτάν, το βουδιστικό βασίλειο που έγινε γνωστό για την προσπάθειά του να δημιουργήσει ακαθάριστο εθνικό προϊόν ευτυχίας. Παρακολουθούμε έναν μοναχό, έναν «λάμα» όπως ονομάζεται, να επιδιώκει την αγορά ενός όπλου. Αυτή την εντολή έχει λάβει από τον ηγούμενό του και τριγυρίζει με τα πόδια και με ωτοστόπ στα υψίπεδα της χώρας προκειμένου να βρει ένα όπλο. Και το βρίσκει…Το γιατί του έχει ανατεθεί αυτή η αποστολή θα το μάθουμε στο τέλος. Παράλληλα εμφανίζεται και ένα ύποπτο δίδυμο που επίσης αναζητά ένα συγκεκριμένο ιστορικό όπλο από την εποχή του αμερικανικού Εμφυλίου. Το δίδαγμα, όπως θα μαντέψατε, είναι φιλειρηνικό αλλά μεταφέρεται στον θεατή με χιουμοριστικό τρόπο ενώ προβάλλονται οι ομορφιές της περιοχής, τα προβλήματα της κοινωνίας εκεί καθώς και τα έθιμά της. Αξιόλογη ταινία και αρκετά πρωτότυπη.
Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη