Οι «65 και άνω», αφού και στις δυο προηγούμενες χρονιές μίλησαν για πολλές καταστάσεις της τρίτης ηλικίας, φέτος ξεθάρρεψαν τόσο που τολμούν να μιλήσουν για τον Έρωτα!!! Μα τί εννοούν και πώς το διαχειρίστηκαν;

Στην τρίτη της χρονιά η ερασιτεχνική ομάδα του Εργαστηρίου Ενηλίκων «65 και άνω» του Εθνικού Θεάτρου παρουσίασε μια παράσταση στο Θέατρο ΡΕΞ, αυτή την φορά με τίτλο «Sempre Viva». Το ενδιαφέρον του εγχειρήματος έγκειται στο γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν ανεβάζουν ένα γνωστό θεατρικό έργο για να δοκιμάσουν (στα πίσω-πίσω) τις υποκριτικές τους ικανότητες. Αντίθετα, το βασικό τους κίνητρο νομίζω είναι η ανάγκη να εκφραστούν. Εμπνέονται, καταγράφουν και δραματουργούν για τα βιώματα και τις καταστάσεις της ηλικίας τους. Η δραματουργός Άρτεμις Μάνου και η χορογράφος Παναγιώτα Καλλιμάνη ανέλαβαν την διδασκαλία τους σε όλα τα στάδια αυτής της δημιουργικής διαδικασίας.

Στην εποχή της λατρείας της νεότητας ο λόγος αυτός έχει την αξία του. Βέβαια η βιολογική γήρανση του ανθρώπου ξεκινάει κάπου μετά τα 30. Σήμερα όμως η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και τα ήθη της κοινωνίας μας δεν απαιτούν να αποσυρθείς νωρίς-νωρίς από την ενεργό ζωή, και μόνο να αναπολείς το παρελθόν, όπως ο «πεντηκοντούτης γέρων» του Παπαδιαμάντη στον «Ρεμβασμό του Δεκαπενταυγούστου».

Η ομάδα των «65 και άνω» κάθε χρόνο πληθύνεται (17 μέλη φέτος), εξελίσσεται υποκριτικά και δραματουργικά. Σε σχέση με τις δύο προηγούμενες φορές, αυτή η παράσταση είναι πιο ζωηρή, πιο σύνθετη και καθόλου στατική. Οι ηθοποιοί συνεχώς εναλλάσσονται στην σκηνή, αλλάζουν ενδυμασίες και συχνά εκτός από το κύριο δρώμενο υπάρχουν και άλλα σε δεύτερο πλάνο. Σημαντικό ρόλο παίζει και η μουσική και τα τραγούδια, που δεν λειτουργούν μόνο ως υπόκρουση, αλλά συμπληρώνουν  τα λεγόμενα των ηθοποιών.

Έρωτας στα χρόνια της συνταξιοδότησης, λοιπόν! Κοιτάω το πρόσφατο λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών. Ως Έρωτας ή Έρως  ορίζεται η «Έντονη έλξη και πόθος για σεξουαλική επαφή που αισθάνεται κάποιος για ένα άλλο πρόσωπο». Αυτή την έντονη έλξη υμνούν ανά τους αιώνες οι ποιητές και αφορά σε λαμπερά πρόσωπα με ζωηρά μάτια και στιλπνά μαλλιά, σε σφριγηλά κορμιά με εύκαμπτα μέλη, γεμάτα αναπαραγωγικούς χυμούς. Αφορά Ρωμαίους και Ιουλιέττες που η ψυχή και η καρδιά τους είναι ακόμη ανάλαφρες, ευεπίφορες στην ταραχή και την λαχτάρα που προκαλεί η ακατανίκητη έλξη και πρόθυμες να πιστέψουν στην  απόλυτη ευτυχία.

Βέβαια ο φτερωτός θεός πλήττει με τα βέλη του, με την ίδια σφοδρότητα, και πιο ώριμες καρδιές της μέσης ηλικίας, και συχνά τις οδηγεί στην ανατροπή μιας τακτοποιημένης ζωής με την ελπίδα  μιας δεύτερης ευκαιρίας στην απόλυτη ευτυχία. Αυτά στη σημερινή κοινωνία. Στην λογοτεχνία, ανάρμοστοι και θυελλώδεις έρωτες όπως αυτός της Άννας Καρένινα, οδηγούν σε αδιέξοδες καταστάσεις και τραγωδίες.

Τι απομένει λοιπόν για την Τρίτη ηλικία στο θέμα αυτό; Για τους ανθρώπους που μας αποκαλύπτουν στην αρχή της παράστασης τα ευάλωτα σώματα τους;

Η παράσταση ξεκινάει με μια σκληρή αλήθεια. Την απουσία του συντρόφου που αναπόφευκτα θα βιώσει ό ένας εκ των δύο σε ένα μακρόβιο ζευγάρι (σε ένα γάμο θα λέγαμε παλιότερα). Ένα συγκινητικό κείμενο που μιλάει για μια ζακέτα, μαρτυρία του συντρόφου που δεν υπάρχει πια και που ξεθωριάζει μαζί με την ανάμνησή του. Γενικά το έργο κινείται μεταξύ της έλλειψης και της νοσταλγίας της ερωτικής κατάστασης και της ελπίδας και προσπάθειας να ξαναζήσεις θραύσματα, τουλάχιστον, αυτής της κατάστασης.

Για την έλλειψη παραπονιούνται οι δύο καλοβαλμένες κυρίες, μεταξύ τσιγάρου και ποτού («τα βλέμματα δεν πέφτουν πάνω μου πιά», «να συμβεί κάτι, έστω σε ένα μανάβικο, δεν χρειάζεται να είναι σε βιβλιοπωλείο»). Νοσταλγία και επιθυμία αναζήτησης συντρόφου εκφράζουν διαφορετικές φωνές η μία μετά την άλλη μέσα στο σκοτάδι. Η θυμωμένη κυρία, η ωραία της χορωδίας, ο  κύριος με την άδεια καρέκλα δίπλα του που ελπίζει σε μια νέα γνωριμία.

Ερωτική ατμόσφαιρα αναζητεί να βιώσει και η χαμένη στην καθημερινότητα του νοικοκυριού της κυρία, που παρασυρμένη από την ηδυπάθεια και το μαράζι των ερωτικών τραγουδιών που εκπέμπει το τρανζιστοράκι της, άδει με πάθος και λίκνισμα λαϊκής τραγουδίστριας μπουζουκτσίδικου «Ερωτα μου αγιάτρευτε..». 

Όλοι εκφράζουν με διαφορετικούς τρόπους, την αναζήτηση του ίδιου αισθήματος και  όλοι μαζί συγκινούνται και συμπάσχουν παρακολουθώντας στην οθόνη την τραγική σκηνή του Τιτανικού υπό τον ήχο του άσματος της Σελίν Ντιόν. Με το ίδιο άσμα ως  ναυαγοσώστες εκτελούν και μια ευφάνταστη χορογραφία συγχρονικής κολύμβησης! 

Απ’ την άλλη υπάρχει η ελπίδα/προσπάθεια για μια τελευταία ευκαιρία στον έρωτα, λίγο ξεθυμασμένου σε ένταση και λαχτάρα, όπως παραδέχεται η κυρία που φλερτάρει αμήχανα (αλλά επιτυχώς!) με τον κύριο που «έχει την ασπίδα του ριγμένη καταγής».

 Όλοι επί σκηνής παρακολουθούν με έκδηλο ενδιαφέρον την εξέλιξη του ειδυλλίου μέχρις ότου ακούγεται η λέξη «σέξ» και τρομοκρατημένοι φεύγουν προς πάσα κατεύθυνση. Πολύ διασκεδαστική σκηνή!

Αλήθεια τι γίνεται με το θέμα σεξ; (ας μην ξεχνάμε και τον ορισμό του λεξικού). Μια βλοσυρή κυρία μας απαριθμεί με ιατρικούς όρους τις μεταβολές στις ορμόνες, τις δυσκολίες της κολπικής ξηρότητας και της στυτικής δυσλειτουργίας που έρχονται με την ηλικία, όμως στο τέλος του έργου κάτι γίνεται και με το σεξ...

Υπάρχει βέβαια και το ευλογημένο ζευγάρι που μετά από 40 χρόνια συμβίωσης εξακολουθεί να πορεύεται μαζί, λίγο παραιτημένο, γεμίζοντας τον χρόνο του με κοινές αθλητικές εξορμήσεις «όσο αντέχουνε». Αλλά εξακολουθώντας με συγκινητική τρυφερότητα να πασαλείβει ο ένας τον άλλο λάδι ηλιοθεραπείας.

Υπάρχουν τέλος και οι δύο κυρίες που δεν θέλουν να ξέρουν τίποτα πιά για όλα αυτά, ασχολούμενες εμμονικά η μία με το πιεσόμετρο της που κουβαλά πάντα στο τσαντάκι της και η άλλη με την κατανάλωση του περιεχόμενου πλαστικών συσκευασιών στην διάλεξη που παρακολουθεί, στο σινεμά, παντού!

 Όλα αυτά συνυπάρχουν στην παράσταση με χιούμορ και αρκετή συγκίνηση. Και το συμπέρασμα; Υπάρχει έρωτας στην Τρίτη ηλικία;

«Ο Έρωτας πέθανε», « Να ζήσουμε να τον θυμόμαστε» αναφωνούν με ιλαρή διάθεση, προς το τέλος, όλοι μαζί εν χορώ στον ύστατο χαιρετισμό, ώσπου μια γυναίκα δηλώνει «Sempre Viva”. Πράγματι ο Έρωτας, θα είναι ζωντανός για πάντα, αλλά για ποιούς; Το ζευγάρι που κατά τη διάρκεια της παράστασης κάνει δειλά βήματα προσέγγισης και αποχωρεί αγκαλιασμένο στο τέλος, στο βάθος της σκηνής είναι μια εκδοχή.

H παράσταση προσφέρει πολλές εκδοχές για να διαλέξετε όποια ταιριάζει στην ψυχοσύνθεση και, φυσικά, στην ηλικία σας....

Κείμενο: Μερόπη Σανοπούλου                      Φωτογραφίες  : Δημήτρης Λουκόπουλος

Σ.Σ Και το χειροκρότημα στο τέλος της παράστασης! (Την φωτογραφία πήρε η Marlykon)