Το κουτσομπολιό

Το κουτσομπολιό

- Αργόσχολη συζήτηση / Κακόβουλος, ή και καλόβουλος, σχολιασμός, συνήθως απόντων προσώπων.
- Διάδοση ανυπόστατων, συνήθως κακόβουλων φημών  

 (Wiktionary)

 

 (...σαν μαύρο σύννεφο...) 

Όταν βρισκόμαστε με φίλους, συγγενείς, ακόμα και με απλούς γνωστούς, ολίγες είναι οι φορές που θα αποφύγουμε την λεγόμενη Κοινωνική Κριτική, όπως συχνά, αρεσκόμεθα, αστειευόμενοι, να αποκαλούμε το Κουτσομπολιό.

Συνήθως γύρω από ένα τραπέζι, στην καφετέρια, στο εστιατόριο, στην οικία μας.
Επίσης σε πάρτυ και συνεστιάσεις.
Φυσικά στους χώρους εργασίας μας.
Εννοείται και στην θάλασσα, αραχτοί σε ψάθες και ξαπλώστρες, μα και στο βουνό, πίνοντας τα τσιπουράκια μας στην πλατεία του χωριού.
Έξω από Σχολεία, αναμένοντας το κουδούνι του σχολάσματος, όπως και σε Παιδικές Χαρές, ενώ τα παιδάκια μας κάνουν κούνια και τσουλήθρα.
Στο Σούπερ Μάρκετ, στον δρόμο, σε αίθουσες αναμονής.
Σε ΜΜΕ, όπου εκεί κι αν έχει αναχθεί σε υψηλή τέχνη - και όποιος αντέξει.
Και διαδικτυακώς.
Και τηλεφωνικώς.

Παντού.
Το κουτσομπολιό, σαν τεράστιο χταπόδι, απλώνεται, κολλάει παντού.

Όπου ανθρώπινη συνάθροιση, εκεί και το κουτσομπολιό.
Δεν κοιτά κοινωνική προέλευση, ούτε οικονομική κατάσταση.
Καμμία σημασία δεν έχει εάν είσαι άρρεν η θήλυ - και ας λένε ότι οι γυναίκες είναι οι κουτσομπόλες. Συχνά, δε, το γυναικείο κουτσομπολιό ωχριά μπροστά στο ανδρικό.

Και καλά να είναι, απλώς, κουτσομπολιό, που το κουτσομπολιό μόνο απλό δεν είναι.
Δεν είναι απλό το να κουτσομπολεύεις.
Δεν είναι απλό το να σε κουτσομπολεύουν.
Απαιτεί θάρρος, θράσος, φαντασία και ευγλωττία να το ασκεί κανείς.
Απαιτεί ψυχραιμία, γερό στομάχι, αίσθηση του χιούμορ και ψυχική αντοχή να μαθαίνεις ότι σε κουτσομπόλεψαν.

Όταν κουτσομπολεύουμε δεν σκεφτόμαστε ποτέ πόσο δεν μάς αρέσει, πόσο μάς στενοχωρεί να κουτσομπολεύουν εμάς, ακόμα κι αν παριστάνουμε τους αδιάφορους.

Και εντάξει, λοιπόν, το "απλό" κουτσομπολιό - που εντάξει δεν είναι.
Όταν ξεπερνά τα όρια και γίνεται κατάκριση; Όταν γίνεται ψεύδος; Όταν, πλέον, μετατρέπεται σε συκοφαντία;
Τότε;

Τότε, πολλά επέρχονται.
Φιλίες διαλύονται.
Οικογένειες αναστατώνονται.
Γάμοι κλονίζονται, πολλές φορές ανεπανόρθωτα.
Παρατηρούνται ακόμη και απολύσεις ή και παραιτήσεις, σε εργασιακούς χώρους.
Έως και στην αυτοδικία φτάνουν κάποιοι.
Καταλήγουν οι άνθρωποι και στα δικαστήρια, απαιτώντας ηθική ή - και οικονομική αποζημίωση.
Ακόμη και η πολιτική κατάσταση επηρεάζεται, συνήθως και με κατηγορίες εκατέρωθεν. Εδώ κι αν έχει αναχθεί σε υψηλή τέχνη η συκοφάντηση και το ψεύδος...

Και εν κατακλείδι, μέχρι και σε αλλαγή κατοικίας, πόλεως, ακόμη και χώρας μπορεί να φθάσει ο θιγόμενος.
Έτσι. Τόσο καλά. Τόσο τραγικά.

Ανοίγουμε το στόμα μας, με μία ξεχωριστή ευχαρίστηση ας σημειωθεί - και λέμε ή γράφουμε, ανερυθρίαστα, τα δικά μας.
Είναι διασκεδαστικό το κουτσομπολιό.
Είναι σκληρό.
Έχει μιά ιδιαίτερη γοητεία αυτή η κρυφή ή και φανερή κακία που κρύβεται στις λέξεις, που εκτοξεύονται χωρίς καμμία αιδώ.

Αν και στα λεξικά αναφέρεται και ως καλόβουλος σχολιασμός, ας επιτραπεί να διαχωρίσουμε τις σημασίες της λέξεως.
Άλλο ο καλόβουλος σχολιασμός.
Άλλο το κουτσομπολιό.
Απέχουν παρασάγγας.
Άλλο να πεις : "Οι τάδε παντρεύτηκαν, είθε να είναι ευτυχισμένοι", μέσα από την καρδιά σου, και άλλο να πεις, συνήθως με ύφος κάπως έως πολύ συνωμοτικό :
- "Τα μάθατε; Οι τάδε παντρεύτηκαν"
Ακολουθεί απάντηση σε ανάλογο ύφος :
- " Μπα; Αλήθεια;"
- "Αλήθεια και καλά ξεμπερδέματα με τον έγγαμο βίο"
...και άλλα τέτοια χαριτωμένα και τσουχτερά...

Όπως και η μούντζα, στην οποία αναφερθήκαμε προ μηνών, έτσι και το κουτσομπολιό, η κατάκριση, θεωρείται μέγιστη αμαρτία, απαραιτήτως εξομολογήσιμη.
Είναι πάθος και συνήθεια, που πολύ δύσκολα κόβεται.

Θυμόμαστε, τώρα, ένα παιδικό πάρτυ.
Μιά "απλή", καθημερινή ιστορία.
Τα πιτσιρίκια έπαιζαν με τον κλόουν που τα απασχολούσε και οι μαμάδες, καθώς και ολίγοι μπαμπάδες, κάθονταν σε ένα μεγάλο, στρογγυλό τραπέζι, έπιναν τον καφέ, το αναψυκτικό τους και τα έλεγαν.
Επικρατούσε μία ωραία ατμόσφαιρα και μία ευχάριστη οικειότητα, τόσο που,
λίγο-λίγο, λύθηκαν οι γλώσσες και κάποια σχολικά ζητήματα που απασχολούσαν ορισμένους γονείς, βγήκαν, λίαν συντόμως, στην επιφάνεια :
"Ο δάσκαλος κος τάδε έχει παράνομο δεσμό με την δασκάλα κα τάδε και βρίσκονται, κρυφά, στο γραφείο των δασκάλων".
Και για να απαλύνει η αίσθηση του, μάς συγχωρείτε για την έκφραση, καραμπινάτου κουτσομπολιού, επεστρατεύθη η ηθική. Δηλαδή το σοκ εμπρός στο θράσος των μοιχών, που υπεδείκνυαν, κι από πάνω, στους άμεμπτους μπαμπάδες και μαμάδες, τα των τέκνων τους!
Κάποιος στην ομήγυρη, αφού άκουσε υπομονετικά τα διάφορα για τους εν λόγω εκπαιδευτικούς, σκέφτηκε :
"Ως εδώ και μη παρέκει!", και μίλησε.
Τι είπε; Ή, μάλλον, τι ρώτησε; :
- "Βρε παιδιά, πώς και από πού γνωρίζετε για τον παράνομο δεσμό; Τούς είδατε;"
- " Όχι " ( ! )
- " Τούς ακούσατε;"
- " Όχι " ( ! )
- "Τότε;"
- "Μάς το είπαν"/" Το μάθαμε" ( !! )
- "Και είναι αυτό αρκετό;"
Σιωπή.
- "Έχουμε σκεφτεί πως τέτοιοι ισχυρισμοί στοιχειοθετούν συκοφαντική δυσφήμιση;"
Σιωπή.
Αμήχανοι γέλωτες.
Χαζοχαρούμενα σχόλια.
Αλλαγή συζήτησης.
Και ο καφές, μετά την πρώτη παγωμάρα, συνεχίστηκε, σαν να μην είχε ειπωθεί τίποτε...

Ακόμα μία πτυχή του κουτσομπολιού αυτή.
Τα λέμε, τα αραδιάζουμε και μετά "Από δω παν κι οι άλλοι!".
Σαν να μην συνέβη.
Συνεχίζουμε απτόητοι.
Μέχρι το επόμενο.
Και το μεθεπόμενο.
Και ούτω καθεξής...

Και όμως. Όλοι, βαθύτατα εκτιμούμε, εκείνους που σιωπούν.
Αυτούς που κρατούν μυστικά. Τα μυστικά μας. Και των άλλων.
Που ξεχνούν αυτά που λέγονται, σαν να μην ειπώθηκαν ποτέ.
Που δεν διανοούνται να ανοίξουν το στόμα τους.
Που κρατούν την γνώμη τους για τον εαυτό τους.
Που δεν μεταφέρουν ποτέ ό,τι τούς εμπιστεύονται.
Κρατούν το απόρρητο. Χωρίς παρεκκλίσεις.
Αυτοί οι άνθρωποι είναι σπάνιο είδος.
Σπανιότατο.
Και, όταν κανείς έχει την τύχη να τούς συναντήσει, πόσο μάλλον να τούς συναναστραφεί, βλέπει καθαρά, νοιώθει βαθειά την καλωσύνη της καρδιάς τους.

(στη νόνα Βασιλική)


 


Εκτύπωση   Email