Όταν μιλάμε, θαυμάζουμε, οικτίρουμε, αποστρεφόμαστε ή παρακαλάμε χρησιμοποιούμε είτε λέξεις μεμονωμένες από τη λειτουργική της εκκλησίας, είτε λέξεις ή φράσεις ολόκληρες από την Αγία Γραφή. Κι όχι μια και δυο φορές, κατάλογος ατελείωτος!!!

Πολλές από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούμε προέρχονται από την εκκλησία, το τελετουργικό της ορθόδοξης πίστης και, ιδίως, από την Αγία Γραφή και έχουν ζυμωθεί στον καθημερινό μας λόγο. «Ζυμωθεί» σημαίνει ότι μπορεί να είσαι φιλακόλουθος αλλά μπορεί και να μην έχεις πατήσει ποτέ το πόδι σου σε εκκλησία ή οριακά να έχειςτην μέση σχέση του ορθόδοξου έλληνα με αυτήν (3-4 φορές το χρόνο και βασικά τη Μεγάλη Εβδομάδα, όπως και για γάμους, βαφτίσια και κηδείες). Όμως αυτές οι εκφράσεις έχουν περάσει από γενιά σε γενιά από τις εποχές που η εκκλησία και οι Γραφές ήταν στο επίκεντρο της καθημερινής ζωής. 

Από την Παλαιά Διαθήκη και τις Γραφές : 

Λιμοί, σεισμοί και καταποντισμοί, ο πανταχού παρών, Σόδομα και Γόμορρα, έμεινε στήλη άλατος, ιώβειος υπομονή, ούτε φωνή ούτε ακρόαση, περίοδος ισχνών αγελάδων, ανάθεμα, (φύλαξέ το) ως κόρη οφθαλμού, ενώπιος ενωπίω, μάννα εξ ουρανού, πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, (τα έκανε) Γης μαδιάμ, φωνή βοώντος εν τη ερήμω, την κεφαλή του επί πίνακι, η σφαγή των νηπίων, ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω, εν ριπή οφθαλμού, εκ του πονηρού, δεν έχει πού την κεφαλήν κλίναι, το απολωλός πρόβατο, Μέγας είσαι, Κύριε.

Τα Πάθη του Κυρίου έχουν την τιμητική τους  στον καθημερινό μας λόγο :

Μετά βαΐων και κλάδων, αι μωραί παρθένοι, εκτός νυμφώνος, ως πρόβατον επί σφαγήν, η μετανοούσα Μαγδαληνή, η εν πολλαίς αμαρτίαις, από τον Άννα στον Καιάφα, νίπτω τας χείρας μου, κεκλεισμένων των θυρών, τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, το μεν πνεύμα πρόθυμον η δε σαρξ ασθενής, αντί πινακίου φακής, το φιλί του Ιούδα, άρον-άρον, ήμαρτον, συ είπας, μνήσθητί μου Κύριε, άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι, επί ξύλου κρεμάμενος, ο γέγονε, γέγονε, ήγγικεν η ώρα, τετέλεσθαι, κρανίου τόπος, μη μου άπτου, επί τον τύπο των ήλων, ο άπιστος Θωμάς, για τον φόβο των Ιουδαίων, ειρήνη υμίν, ύπαγε οπίσω μου, σατανά, αγαπάτε αλλήλους, χαράς ευαγγέλια.

Εκφράζουμε την θλίψη μας για το αναπόδραστο τέλος :

Αποδήμησε εις Κύριον, έσβησε σαν το κεράκι, σώθηκε το καντήλι του, τόσο ήταν το λαδάκι του, έγινε άγγελος στον ουρανό, πήγε εις τας αιωνίους μονάς, τον ψάλλανε, αιωνία του η μνήμη, εις τόπον χλοερόν, τον κάλεσε ο άγιος Πέτρος.

Επίσης, παρακαλάμε σε ώρα ανάγκης :

Άγιε Νικόλα μου, Βαγγελίστρα μου, Παναγιά βόηθα, Χριστούλη μου,  κλπ, και κάνουμε τάματα όπως : θα σου ανάψω μια λαμπάδα σα το μπόι μου, ασημένια καντήλια και εικόνες η τάζουμε γενικώς λαγούς με πετραχήλια!

Όμως, έχουμε και μια ωραία συνήθεια να συνδιαλεγόμεθα αλλιώς και με ευφάνταστους τρόπους με τους αγίους και την εκκλησία. Έτσι, ευκαίρως ακαίρως πειράζουμε, βρίζουμε, ρίχνουμε το ανάθεμα ή απλά είμαστε αθυρόστομοι :  κατεβάζουμε τα καντήλια- ένα-ένα ή όλα μαζί, ομοίως τα μανουάλια και τα εξαπτέρυγα, λέμε έχει κορμί-λαμπάδα, είδε το Χριστό φαντάρο, την έφαγε στο δόξα πατρί, άκουσε τον εξάψαλμο, άλλου παπά ευαγγέλιο, καθώς και μια γκάμα άσεμνων εκφράσεων για τα Θεία γενικώς, τον Χριστό και την Παναγία που σίγουρα έχουμε ακούσει και δεν τις επαναλαμβάνουμε εδώ.

Η διάδοση της πληροφορίας μέσω internet προσφέρει τη δυνατότητα σε όποιον θα ήθελε περισσότερες πληροφορίες για τις φράσεις και εκφράσεις που αναφέρονται στο κείμενο απλά να τις γκουγκλάρει. Αλλιώς αυτό το άρθρο θα ήταν ατελείωτο και όπως λέει και ο λαός μας «Κοντός ψαλμός, Αλληλούια»!

Κείμενο: Μαριάννα Καραβασίλη

Τα δυο ζωγραφικά έργα φιλοτεχνήθηκαν από τον Μηνά Γοντικάκη (1949-2005).