Όταν στα ράφια των βιβλιοπωλείων τα βιβλία του είδους Fantasy εκτοπίζουν σχεδόν όλα τα άλλα είδη λογοτεχνίας, φιλοσοφίας, στοχασμού, τα οποία πλέον αρχίζεις να τα αναζητάς με φακό, δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: ή εσύ έχεις μεγαλώσει επικίνδυνα και είσαι πλέον ένας παρωχημένος ηλικιωμένος που θα ήθελε να βρει την σήμερον ημέρα αναστήματα ανάλογα του Μπαλζάκ ή του Σαίξπηρ στους συγχρόνους του ενώ τριγύρω σου υπάρχει μόνο J.K.Rowling (στην καλύτερη περίπτωση). Ή κάτι δεν πάει καλά με τη συναισθηματική ωριμότητα των άλλων.

Είναι δυνατόν άτομα 30 ετών να μου εκμυστηρεύονται ότι διαβάζουν μόνο Χάρρυ Πόττερ;

Καταλαβαίνω ότι ο ενημερωμένος αναγνώστης τα διαβάζει όλα, συμπεριλαμβανομένου και του Χάρρυ Πόττερ. Αλλά να προσκολλάται μια ολόκληρη γενιά ήδη κάποιας ηλικίας μόνο σε βιβλία με μάγους, τέρατα, μονόκερους και ξωτικά; Κάτι δεν πάει καλά σ'αυτή την αναζήτηση ενός φανταστικού και παραμυθένιου κόσμου που διαρκεί ήδη εδώ και αρκετές δεκαετίες. Δεν αμφισβητώ ότι πολλά απ'αυτά είναι καλογραμμένα και έχουν λογοτεχνική αξία. Τα παραμύθια είναι από τα καλύτερα είδη λογοτεχνίας, αλλά μόνο παραμύθια;

Έχουν αναζητηθεί τα αίτια του φαινομένου της ανωριμότητας στην υπερπροστατευτική στάση των γονιών αυτών των σημερινών ενηλίκων που τους επιτρέπουν ακόμα να σκέφτονται σαν νά'ναι πέντε ή επτά χρονών. Υπερευαίσθητοι νέοι άνθρωποι, διϋλίζουν τον κώνωπα και γίνονται επιθετικοί όταν τους θίξεις την "ταυτότητά" τους αλλά ποιά είναι η ταυτότητά τους;

Εννοείται ότι δεν θα τους βάλουμε όλους στο ίδιο καζάνι, δεν είναι όλοι "νιφάδες του χιονιού" (snowflakes). Υπάρχουν πολλοί λαμπροί άνθρωποι που ζουν και δρουν έξω απ'τα καλούπια. Νεαρά άτομα που ξέρουν τι τους γίνεται, δραστήρια, δυναμικά, δημιουργικά, αυτόνομα, ανεξάρτητα, με ουσιαστική και όχι τυπική μόρφωση.

Είναι εξαιρέσεις;

Να κατηγορήσουμε πάλι το ίντερνετ γι'αυτή την απομόνωση και την παλινδρόμηση προς την παιδική ηλικία; Είναι ιδέα μου ότι μιλάνε, χαριεντίζονται και χαϊδεύονται σαν νά'ναι στο νηπιαγωγείο;

Και τι φταίνε τα παιδιά θα μου πείτε; Μεγάλωσαν σε μια υπέροχη εποχή ευμάρειας και αφθονίας, έτσι θά'πρεπε να μεγαλώνουν όλα τα παιδιά, σε όλες τις εποχές, παντού στον κόσμο.

Βεβαίως, έτσι πρέπει.

Αλλά στις δυτικές κοινωνίες φαίνεται να υπάρχει μια ναρκισσιστική, εγωκεντρική, σχεδόν αρρωστημένη και μόνιμη εγκατάσταση σ'ένα στάδιο της παιδικής ηλικίας. Ίσως να έρχεται σαν αντίδραση στην υπερβολική πληροφόρηση. Όταν μαθαίνεις την κάθε φρικτή λεπτομέρεια από τον κάθε βίαιο πόλεμο σε κάθε γωνιά της οικουμένης, τότε μάλλον επιθυμείς να κουρνιάσεις μέσα στο τεχνητό κουκούλι ευτυχίας που σου προσφέρουν τα ξωτικά και οι μάγοι. Η πραγματικότητα είναι πολύ σκληρή για το απαλό πετσί σου.

Από την άλλη βλέπουμε και τόσα περιστατικά βίας μεταξύ νέων ανθρώπων.

Φεύγοντας από το βιβλιοπωλείο, κατευθύνομαι προς μια μεγάλη διεθνή έκθεση βιβλίου στο εξωτερικό. Όλα τα θέματα των εκδηλώσεων σχετίζονται με τον φεμινισμό, τον αντι-ρατσισμό, gender talk και όλα τα woke ζητήματα που αρχίζουν πια να γίνονται κουραστικά. Λυπάμαι που το λέω αλλά τόσες απαγορεύσεις και υποδείξεις για τον τρόπο που πρέπει να μιλάμε, ή μάλλον να μη μιλάμε, θυμίζουν έντονα newspeak του Όργουελ και αρχίζουν να παραπέμπουν σε δικτατορία. Αυτό θέλουν οι νέοι του σήμερα; Να αντικαταστήσουν την ελευθερία λόγου και γραφής που υπήρχε ανέκαθεν στην Ευρώπη με λογοκρισία που προέρχεται από την μεγάλη χώρα πέραν του Ατλαντικού; Καταλαβαίνω ότι οι ΗΠΑ κρατάνε την τεχνολογία στα χέρια τους και έχουν επιβάλει τη γλώσσα τους σε όλο τον κόσμο αλλά δεν είναι αυτή μια νέα αποικιοκρατία;

Δεν θά'θελα να τελειώσω με την εύκολη και πρόχειρη διαπίστωση ότι "πάντα έτσι ήταν ο κόσμος" ούτε να περηφανευτώ για τα δύσκολα και απαιτητικά βιβλία που διάβαζε η δική μου γενιά σε αντίστοιχες ηλικίες. Το θέμα δεν είναι να κάνουμε τέτοιες συγκρίσεις.

Προτείνω να συνεχίσουμε να παρατηρούμε τις εξελίξεις και ίσως να παρακινήσουμε και άλλους να κάνουν το ίδιο προς όφελος όλων. Με τον διάλογο μπορεί να οδηγηθούμε σε χρήσιμα κοινωνικά συμπεράσματα.

Κείμενο: Δημήτρης Ασημακόπουλος